Zapraszam dzisiaj na drugą część wywiadu nt. dotacji dla spółdzielni socjalnych z obszarów wiejskich. Kontynuuję rozmowę z Konradem Stępnikiem z Fundacji Socjometr…
WZ: W pierwszej części wywiadu rozmawialiśmy m.in. nt. dotacji na stworzenie miejsc pracy w spółdzielni na obszarach wiejskich. Jakie obowiązki będzie miała spółdzielnia socjalna w przypadku skorzystania z dotacji?
KS: W przypadku rozwijania działalności gospodarczej należy utworzyć minimum 1 miejsce pracy, na którym zostanie zatrudniona osoba na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę.
WZ: Czy to musi być pełny etat?
K.S.: Chodzi tu o miejsca pracy w przeliczeniu na etaty średnioroczne. Jeśli np. jak spółdzielnia deklaruje 1 etat, to mogą być miesiące, w których będzie 0,5 etatu i takie, w których będzie 1,5 etatu. Możliwe jest także zatrudnienie kilku osób w niepełnym wymiarze, np. 4 osób na ¼ etatu. Średnio w ciągu roku ma to być jeden pełen etat.
Poza tym miejsce pracy musi zostać utrzymane przez co najmniej 3 lata od dnia wypłaty płatności końcowej.
Wyjątkiem od tych wymogów jest sytuacja, gdy suma pomocy przyznanej na dotychczas realizowane projekty nie przekroczyła 25 tys. zł. Należy jednak pamiętać, że całkowita wartość operacji (przedsięwzięcia) nie może być niższa niż 50 tys. zł. Oznaczałoby to, że realizacja operacji wymagałaby wkładu własnego większego niż 50% wartości projektu. Realizacja wskaźnika związanego z liczbą tworzonych miejsc pracy jest jednym z priorytetów Lokalnych Grup Działania, projekty pozwalające to osiągnąć są zazwyczaj dodatkowo punktowane. Można zatem powiedzieć, że o te środki powinny się starać spółdzielnie socjalne, które rozwijają swoją działalność i rzeczywiście potrzebują dodatkowych rąk do pracy.
W przypadku zakładania inkubatorów przetwórstwa lokalnego także niezbędne może być utworzenie miejsca pracy. Lokalne Grupy Działania (LGD) mogą bowiem także w tym przypadku premiować operacje (projekty) generujące wzrost zatrudnienia. Ponadto, zwłaszcza w przypadku tworzenia inkubatora nastawionego na zysk, zatrudnienie osób do pracy w inkubatorze może być wskazane i uzasadnione biznesplanem.
Wnioskodawcom stawia się również wymogi dotyczące doświadczenia bądź prowadzenia działalności zgodnej z charakterem proponowanego przedsięwzięcia. Wydaje się, że to akurat nie powinno być barierą dla spółdzielni socjalnych. Większym problemem może być konieczność zapewnienia wkładu własnego.
WZ: Czy o jakichś jeszcze wymaganiach powinniśmy pamiętać?
KS: Oczywiście można wskazać wiele bardziej szczegółowych wymagań takich, jak konieczność prowadzenia oddzielnej rachunkowości na potrzeby dotacji. Tego typu wymagania występują jednak we wszystkich konkursach dotacyjnych i oczywiste jest, że należy dokładnie zapoznać się z obowiązującym prawem oraz dokumentacją konkursową.
W przypadku Lokalnych Grup Działania można dodatkowo skorzystać z dużego ułatwienia. Biura LGD prowadzą doradztwo dla potencjalnych beneficjentów. Zazwyczaj organizowane są także szkolenia dla wnioskodawców. Pracownicy LGD to w przeważającej części specjaliści, którzy będą potrafili kompetentnie doradzić i udzielić pomocy przy tworzeniu koncepcji projektu. Moim zdaniem, każda osoba czy podmiot ubiegający się o wsparcie powinien skorzystać z tego typu doradztwa. Warto to zrobić z jeszcze jednego powodu – wiele Lokalnych Grup Działania przyznaje dodatkowe punkty beneficjentom, którzy skorzystali z porad w biurze LGD. Z dużą ostrożnością należy z kolei podchodzić do oferty firm piszących wnioski czy oferujących porady komercyjne.
WZ: Jak wygląda ten cały proces i ile może trwać? Jest ogłoszony nabór, składamy wniosek w biurze LGD i ….
KS: … uzbrajamy się w cierpliwość. Środki finansowe rozdzielane są przez Lokalną Grupę Działania – to jej organ decyzyjny ocenia projekty i tworzy listę rankingową. Oczywiście od jego decyzji można się odwoływać, warto wcześniej zapoznać się z tą procedurą. Procedury stosowane przez konkretne LGD są stworzone w oparciu o zapisy ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności z 20 lutego 2015 roku.
Po przeprowadzeniu naboru LGD przekazuje wniosek o przyznanie pomocy do zarządu województwa, który w ciągu 2 miesięcy, weryfikuje wnioski, podejmuje decyzje o przyznaniu środków i wzywa beneficjenta do zawarcia umowy. Oczywiście mowa tu o sytuacji, w której wniosek został rozpatrzony pozytywnie. Umowa reguluje szczegółowe zobowiązania beneficjenta.
WZ: Czy te środki są już dostępne?
KS: W pierwszej połowie roku zostały wybrane Lokalne Strategie Rozwoju do realizacji. Innymi słowy, ustalona została lista Lokalnych Grup Działania je wdrażających. Są one zdeterminowane, by szybko ogłosić pierwsze nabory wniosków ze względu na konieczność trzymania się harmonogramu realizacji wskaźników Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR). Wiele LGD-ów planuje rozpoczęcie naborów właśnie od konkursów związanych z tworzeniem miejsc pracy. Obecnie brakuje jeszcze jedynie ostatecznych wzorów wniosków o przyznanie wsparcia. Będą one gotowe niebawem.
W sierpniu i wrześniu wiele LGD-ów będzie organizować spotkania, szkolenia czy warsztaty dla beneficjentów oraz akcje propagujące nabory. Wtedy też można spodziewać się ogłoszenia konkursów. Z pewnością warto skontaktować się z Lokalną Grupą Działania już teraz, by rozpoznać możliwości pozyskania wsparcia oraz odpowiednio przygotować się do składania wniosku.
WZ: O czym jeszcze warto wiedzieć? Są tutaj jakieś pułapki, czekające na spółdzielnie socjalne…
KS: Tak jak powiedziałem: dotacje, o których rozmawiamy to nie są łatwe pieniądze. W poprzednim okresie programowania pojawiały się pewne problemy z realizacją i rozliczaniem projektów. Przedsiębiorcy zazwyczaj obwiniali za nie odpowiednie instytucje. Trudno przewidzieć, jak będzie wyglądało to w obecnym okresie. Należy mieć jednak nadzieję, że przyjęte rozwiązania i działania podjęte w celu wyeliminowania tych problemów będą skuteczne.
W poprzednim okresie programowania te niedogodności powodowały, że niektórzy przedsiębiorcy rezygnowali z realizacji projektu. Często woleli samodzielnie pokryć wszystkie koszty, brakowało im anielskiej cierpliwości i determinacji, by rozliczyć projekt. Obecnie może być inaczej – środki, którymi dysponują LGD będą należały do najbardziej atrakcyjnych dotacji dostępnych dla przedsiębiorców z obszarów wiejskich i można spodziewać się dużego zainteresowania nimi.
WZ: Wiem, że Rozporządzenie regulujące udzielanie dotacji ma być nowelizowane. Czy należy się spodziewać jakichś istotnych zmian?
KS: Moim zdaniem, jeśli będą pojawiać się jakieś zmiany, to będą one miały charakter kosmetyczny. Fundamentalne zmiany są po prostu niemożliwe do przeprowadzenia. Polskie przepisy są implementacją rozwiązań przyjętych na szczeblu Unii Europejskiej. W oparciu o te unormowania stworzone zostały Lokalne Strategie Rozwoju. Nawet jeśli będą wprowadzane jakieś zmiany np. do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, to raczej nie dotkną one w znacznym stopniu Lokalnych Grup Działania, a tym bardziej beneficjentów wsparcia.
WZ: O jakich jeszcze możliwościach powinny wiedzieć spółdzielnie socjalne z terenów wiejskich?
KS: Naszą rozmowę ukierunkowaliśmy pod względem wsparcia udzielanego przez LGD-y w ramach wdrażania PROW. Trzeba wiedzieć, że Unia Europejska stworzyła możliwość wdrażania wielofunduszowych Lokalnych Strategii Rozwoju, tj. strategii finansowanych z kilku funduszy europejskich, nie tylko z EFRROW (Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich). W Polsce takie strategie można spotkać w dwóch województwach – Podlaskim oraz Kujawsko-Pomorskim. Wielofunduszowe Lokalne Strategie Rozwoju w tych regionach mogą zawierać cele związane z rozwojem przedsiębiorczości finansowane z różnych Funduszy Europejskich. Projekty finansowane z EFS-u (Europejskiego Funduszu Społecznego) mogą wiązać się z innymi wymaganiami, np. innymi kryteriami wyboru operacji, niż projekty finansowane z EFRROW.
Trzeba też wspomnieć o Rybackich Lokalnych Grupach Działania, których wdrażanie jest finansowane z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR). W ramach wdrażanych przez nie LSR-ów także będą dostępne środki na rozwój działalności gospodarczej.
WZ: Gdzie powinniśmy szukać dodatkowych informacji?
KS: Na stronie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich znajduje się wyszukiwarka LGD. Dzięki niej można sprawdzić, jakie partnerstwo działa na naszym obszarze.
Koniecznie trzeba zapoznać się z informacjami zawartymi na stronie Lokalnej Grupy Działania – przede wszystkim z Lokalną Strategią Rozwoju, harmonogramem naboru wniosków, regulaminem naboru wniosków itp. Warto skontaktować się z działającym na naszym obszarze LGD i skorzystać z doradztwa.
Wiele z poruszonych powyżej wątków wynika z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 września 2015 r..
Wskazane powyżej 3 źródła powinny wystarczyć, by przygotować wniosek o udzielenie wsparcia. Niektóre inne akty prawne i wytyczne dotyczące wdrażania LSR można znaleźć na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Można tu znaleźć np. dodatkowe informacje o inkubatorach przetwórstwa lokalnego oraz akty prawne, do których odnosi się wspomniane wcześniej Rozporządzenie Ministra Rolnictwa.
Można tam znaleźć także obowiązujący Program Rozwoju Obszarów Wiejskich wraz z załącznikami.
Szczególnie zainteresowanym można jeszcze polecić zapoznanie się z prawem europejskim, np. z Rozporządzeniem nr 1303/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).
Super. Dziękuję za rozmowę.
Kończymy temat dotacji dla spółdzielni socjalnych w ramach PROW. Tradycyjnie zachęcam do komentowania wpisu i dzielenia się doświadczeniem.
