Dzisiaj porównamy spółdzielnię socjalną i stowarzyszenie. Coraz więcej stowarzyszeń decyduje się na założenie spółdzielni socjalnej. W niektórych przypadkach kilkuosobowe grupy szukając ciekawych form aktywności mogą się zastanawiać czy założyć spółdzielnię socjalną, czy stowarzyszenie. Między innymi dla nich poniżej krótka ściągawka podobieństw i różnic.
Najpierw podobieństwa
Będą to następujące sprawy:
- spółdzielnia socjalna i organizacja pozarządowa mogą prowadzić działania statutowe, nieodpłatne na rzecz innych ludzi, w szczególności mogą to być działania w sferze zadań publicznych (określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), czyli np. może to być promocja zdrowia, działalność na rzecz seniorów,
- spółdzielnia i stowarzyszenie mogą startować w otwartych konkursach ofert ogłaszanych przez jednostki samorządu terytorialnego (możliwość niedostępna dla zwykłych firm); konkurs ofert dotyczy zadań mieszczących się w w/w sferze pożytku publicznego; tym samym stowarzyszenie i spółdzielnia socjalna (i jeszcze kilka innych podmiotów, ale nie firmy komercyjne) mają tutaj prawną możliwość współpracy z samorządem; mogą również wystąpić z wnioskiem o realizację konkretnego zadania,
- możliwość angażowania wolontariuszy do działań w zakresie pożytku publicznego (uwaga: ustawa o działalności pożytku publicznego wyklucza możliwość angażowania wolontariuszy do działalności gospodarczej),
- spółdzielnia i stowarzyszenie są zarządzane w sposób demokratyczny (najważniejsze decyzje podejmują wszyscy członkowie, poziom demokratycznego zarządzania w stowarzyszeniu w dużym stopniu uzależniony jest od statutu stowarzyszenia),
- spółdzielnia i stowarzyszenie (rejestrowe) podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (oprócz stowarzyszenie rejestrowego jest jeszcze tzw. stowarzyszenie zwykłe, które już wpisowi do KRS nie podlega).
Różnice
Przede wszystkim:
- szczegóły działania spółdzielni określa prawo spółdzielcze i ustawa o spółdzielniach socjalnych – są to regulacje dosyć szczegółowe, sposób działania stowarzyszenia określa ustawa prawo o stowarzyszeniach – jest to ustawa dosyć elastyczna,
- spółdzielnia socjalna zawsze prowadzi działalność gospodarczą; stowarzyszenie może, ale nie musi prowadzić działalności gospodarczej; dodatkowo w przypadku stowarzyszenia działalność ta powinna mieć charakter uboczny, dodatkowy w stosunku do działalności statutowej,
- spółdzielnia może być założona przez 5 osób fizycznych (w tym co najmniej 50% muszą stanowić osoby defaworyzowane na rynku pracy, np. bezrobotne) lub 2 osoby prawne; stowarzyszenie może być założone przez 15 osób fizycznych,
- zarząd spółdzielni może być wynagradzany za pełnienie tej funkcji (czyli np. prezes zarządu może mieć umowę na zarządzanie spółdzielnią i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie), zarząd organizacji pozarządowej pełni tą funkcje społecznie,
- obowiązkiem członka spółdzielni jest praca w niej, spółdzielnia jest zobowiązana zatrudniać swoich członków; w stowarzyszeniu członkowie nie muszą pracować (ale mogą),
- z uwagi na specyfikę spółdzielni socjalnej zakładając ją można otrzymać dotację m.in. na zakup sprzętu czy wyposażenia np. z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki czy z Funduszu Pracy; w przypadku stowarzyszenia tego rodzaju dotacji nie ma.
To tyle w kwestii podobieństw i różnic między spółdzielnią socjalną a stowarzyszeniem. Zachęcam do komentowania wpisu, zwłaszcza jeśli chciałbyś uzupełnić powyższą listę o własne spostrzeżenia.
Jeśli masz pomysł na kolejny wpis, zapraszam do skorzystania z funkcji „Zaproponuj temat”. Spokojnie, jeszcze trochę pomysłów na wpisy mi zostało, ale robię to przecież dla Ciebie, więc śmiało 🙂
Witam czy spółdzielnia socjalna jest organizacją pozarządową czy tylko dzieli cechy organizacji pozarządowej?
Dzień dobry,
Wiem, że są różne interpretacje w tej sprawy. Moim zdaniem raczej to drugie, czyli dzieli cechy organizacji pozarządowej.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Doprecyzowując pytanie czy Pana zdaniem jest bardziej przedsiębiorcą czy organizacją pozarządową prowadzącą działalność gospodarczą?
Na pewno jest przedsiębiorcą. A jaki jest kontekst pytania?
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Czy Stowarzyszenie jako osoba prawna może być jednym z założycieli spółdzielni socjalnej?
Dzień dobry,
Tak, jak najbardziej, przy czym mam tutaj na myśli stowarzyszenie rejestrowe.
pozdrawiam,
Waldek Żbik