Jak zaplanować zakładanie spółdzielni socjalnej przez osoby prawne?

Dzisiaj przyjrzymy się zakładaniu spółdzielni socjalnej przez osoby prawne, gdyż proces ten może być bardziej skomplikowany niż zakładanie spółdzielni przez osoby fizyczne, zwłaszcza jeśli chcemy przy tym skorzystać ze środków unijnych. Skupimy się na czterech sprawach.

 1. Pamiętaj o uchwale organu stanowiącego założyciela.

Przypominam, że spółdzielnię socjalną osób prawnych (przy okazji – spółdzielnia socjalna osób prawnych to po prostu skrót myślowy – chodzi oczywiście o spółdzielnię socjalną zakładaną przez osoby prawne; niektórzy mają czasem wątpliwości) mogą założyć co najmniej dwie osoby prawne z trzech grup:

  • organizacje pozarządowe (np. stowarzyszenie, fundacja, OSP),
  • jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo),
  • kościelne osoby prawne (np. parafia, jednostki Caritas).

Konfiguracje mogą być dowolne, np. wystarczy parafia + stowarzyszenie lub gmina wraz z fundacją lub dwa stowarzyszenia. Ustawa o spółdzielniach socjalnych (dla dociekliwych: art. 6, ust. 1, pkt. 4) w takim przypadku wymaga by do wniosku o wpis spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego załączyć uchwałę organu stanowiącego o powołaniu spółdzielni socjalnej.

Jeśli założycielem będzie organizacja pozarządowa, to od statutu tej organizacji będzie zależało jakiego organu uchwała będzie wymagana. Najczęściej jednak w przypadku stowarzyszenia właściwym organem będzie walne zebranie, a w przypadku fundacji zarząd (tutaj warto też pamiętać by taka uchwała była podpisana przez wszystkich członków zarządu).

Jeśli z kolei założycielem będzie gmina, to konieczna będzie uchwała Rady Gminy. Jest to o tyle istotne, że podjęcie takiej uchwały trzeba zaplanować i przewidzieć odpowiednio wcześnie.

2. Zastanów się kto będzie członkiem zarządu.

Warto wcześniej przemyśleć kwestię zarządu. Ze względów organizacyjnych i przejrzystości działania zarządu zaleca się, by były to osoby inne niż oddelegowane jako reprezentanci założycieli.

Przyjrzyjmy się temu na przykładzie. Spółdzielnia została założona przez gminę i stowarzyszenie. P. Michał został oddelegowany przez gminę jako reprezentant założyciela na walnym zgromadzeniu, a p. Monika jako reprezentantka stowarzyszenia. Te dwie osoby głosując w imieniu założycieli będą wybierać zarząd. Tym samym niejako wybiorą samych siebie. A co się okaże przy prowadzeniu działalności? Jeśli te osoby dalej będą oddelegowane jako reprezentanci założycieli, to może się okazać, że np. przy podsumowaniu poprzedniego roku działalności te same osoby (co prawda głosując w imieniu założycieli) będą udzielać absolutorium członkom zarządu, czyli samym sobie.

W tym kontekście najlepiej, by na walnym zabraniu założycielskim założyciele byli reprezentowani przez osoby, które nie będą kandydować do zarządu lub należy zmienić osoby reprezentujące założycieli po rozpoczęciu działalności przez spółdzielnię (założycieli mogą reprezentować również członkowie zarządu zgodnie z zasadami reprezentacji danego podmiotu).

3. Jak będzie zabezpieczony zwrot dotacji?

Warto wcześniej zorientować się jakiego rodzaju zabezpieczenia będą wymagane do uzyskania przez spółdzielnię dotacji. Często jest to weksel własny spółdzielni z poręczeniem założycieli lub po prostu poręczenie założycieli.

Jeśli założycielem będzie jednostka samorządu terytorialnego, to musimy tutaj pamiętać, że możliwość udzielenia poręczenia jest uzależniona od podjęcia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwały o ustaleniu maksymalnej wysokości poręczeń udzielanych przez organ wykonawczy danej jednostki w roku budżetowym. Poręczenia udzielane przez JST znajdują odzwierciedlenie w uchwałach budżetowych.

Jeśli jesteś na etapie zakładania spółdzielni socjalnej, to zachęcam Cię do skorzystania z aktualnego wzoru statutu spółdzielni socjalnej z moim komentarzem. Znajdziesz tam m.in. konkretne rozwiązania organizacyjne, które polecam oraz miejsca, które trzeba uzupełnić zależnie od decyzji członków.

 

4. Warto przewidzieć wnoszenie wkładów w statucie.

O wkładach pisałem nieco więcej w poprzednim wpisie. Dzisiaj chciałbym przypomnieć, że w przypadku spółdzielni socjalnej osób prawnych ich wkład może polegać na:

  • przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw (czyli np. gmina może przekazać spółdzielni niewykorzytywany sprzęt komputerowy lub meble biurowe), a także
  • dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółdzielni socjalnej, w szczególności na wykonywaniu świadczeń przez wolontariuszy lub pracowników (np. gmina może oddelegować swojego pracownika do wykonywania czynności administracyjnych w spółdzielni; zaleta jest taka, że spółdzielnia nie ponosi kosztów wynagrodzenia takiej osoby).

Wydaje się również, że np. wkład rzeczowy może mieć dużą rację bytu właśnie w przypadku spółdzielni socjalnej zakładanej przez osoby prawne.

To tyle nt. zakładania spółdzielni socjalnej przez osoby prawne. Jeśli chciałbyś się podzielić swoim doświadczeniem w powyższym zakresie lub wątpliwościami zachęcam do komentowania wpisu.

5/5 - (2 votes)

5 thoughts on “Jak zaplanować zakładanie spółdzielni socjalnej przez osoby prawne?

  1. Iza says:

    Dzień dobry. Mam pytanie. Czy założycielami spółdzielni socjalnej mogą być dwie jednostki samorządu terytorialnego: gmina i powiat?

    • WaldemarZbik says:

      Oczywiście, jak najbardziej założycielami może być gmina i powiat.

      pozdrawiam serdecznie,

  2. ecka24 says:

    Witam,

    Czy spółdzielnia socjalna założona przez osoby prawne musi zatrudnić swoich pracowników (zgodnie z art. 5a ust. 1 ustawy o spółdzielniach socjalnych) na spółdzielcze umowy o pracę? Czy w przypadku wyżej wspomnianych pracowników musi być zapis w statucie, który umożliwia zatrudnienie tych osób na umowę inną niż spółdzielcza umowa o pracę, np na umowę o pracę?
    W przypadku członków spółdzielni taki zapis w statucie musi być, żeby członka można było zatrudnić ewentualnie na inną umowę niż spółdzielcza umowa o pracę, ale czy to samo dotyczy pracowników, którzy nie są jeszcze w spółdzielni 12 miesięcy?

    Pozdrawiam,

    Ecka24

    • Waldemar Żbik says:

      Dzień dobry,

      Wspomniany przez Panią artykuł nie wymaga zatrudnienia na spółdzielczą umowę o pracę. Jeśli pracownicy nie mają mieć statusu członka spółdzielni, to właściwą jest zwykła umowa o pracę. Nie ma potrzeby dodatkowych zapisów w tym zakresie w statucie.

      Spółdzielcza umowa o pracę jest umową typową dla członków spółdzielni (stosunek pracy jest w tym przypadku związany ze stosunkiem członkostwa).

      pozdrowienia,
      Waldek Zbik

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *