W najbliższym czasie ma powstać 300 spółdzielni socjalnych z udziałem środków unijnych. Być może rozważasz zostanie założycielem jednej z takich spółdzielni. Co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji? Oto sześć rzeczy, o których – moim zdaniem – powinieneś/naś wiedzieć:
1. Specyfika spółdzielni socjalnej.
Przede wszystkim warto sobie zdawać sprawę, że członkostwo w spółdzielni to nie tylko praca na etacie. Będąc członkiem spółdzielni, jesteś przedsiębiorcą, masz wpływ na podejmowanie decyzji, bierzesz odpowiedzialność za swoje działania, ale i sytuację całej firmy. Tym samym jesteś więcej niż pracownikiem, a Twoje obowiązki są szersze niż tylko praca na danym stanowisku. Jeśli więc szukasz stabilnej pracy od 7.00 do 15.00, to spółdzielnia socjalna może nie być rozwiązaniem dla Ciebie.
Jeśli z kolei chcesz mieć realny wpływ na swoje miejsce pracy, podejmować przy tym działania dla swojego otoczenia, to spółdzielnia socjalna może być dla Ciebie ciekawą alternatywą. Będąc członkiem spółdzielni będziesz decydować np. o podziale nadwyżki bilansowej czyli będziesz mieć wpływ na wydatki dokonywane z zarobionego zysku (oczywiście w ramach istniejących rozwiązań ustawowych). Członek spółdzielni jest swego rodzaju przedsiębiorcą. Kompetencje związane z reprezentowaniem spółdzielni na zewnątrz (np. podpisywaniem umów) należą do zarządu spółdzielni, ale każdy członek powinien zdawać sobie sprawę, że na swoje wynagrodzenie w spółdzielni musi najpierw zarobić. Więcej pisałem o tym tutaj.
2. Kwestia czasu.
Jeśli szukasz pracy „na już”, to założenie spółdzielni socjalnej, zwłaszcza w ramach projektu unijnego, może nie być idealnym rozwiązaniem. Czas od podjęcia decyzji do rozpoczęcia pracy w spółdzielni to minimum pół roku, a zwykle będzie to znacznie dłużej. Dużo zależy od założeń konkretnego projektu np. czy przewidziane są szkolenia zawodowe dla członków spółdzielni.
Niezależnie od tego praktyka pokazuje jednak, że często ten proces trwa dłużej niż wstępnie zakładano. Może to wynikać z np. procedur rozliczania i wydatkowania środków unijnych (np. projektodawca właśnie złożył wniosek o płatność i czeka na środki od instytucji pośredniczącej – znaczy to tyle, że podmiot, który ma Ci dać dotację nie ma środków finansowych i będziesz musiał czekać aż je dostanie), ale czasem źródłem opóźnień będzie wydatkowanie dotacji przez spółdzielnię (np. planowałeś remont – w dużej mierze własnymi siłami – w ciągu miesiąca, a okazało się, że potrzebna jest fachowa pomoc i trwa to znacznie dłużej).
Jeśli jesteś na etapie zakładania spółdzielni socjalnej, to zachęcam Cię do skorzystania z aktualnego wzoru statutu spółdzielni socjalnej z moim komentarzem. Znajdziesz tam m.in. konkretne rozwiązania organizacyjne, które polecam oraz miejsca, które trzeba uzupełnić zależnie od decyzji członków.
3. Kwestia zwrotu dotacji.
Z tym związane są dwie ważne informacje. Po pierwsze Twoja spółdzielnia ma prowadzić działalność (czyli sprzedawać produkty / usługi) przez okres minimumdwunastu miesięcy, a Ty masz być członkiem tej spółdzielni przez ten okres. Jeśli wymóg ten nie zostanie dochowany będzie trzeba oddać dotację.
Warunki i szczegóły zwrotu tej dotacji będzie precyzowała umowa między spółdzielnią a projektodawcą, który udziela dotacji. Jest więc podstawowy dokument, który powinieneś przeanalizować. Najczęściej dotację w pierwszej kolejności oddaje spółdzielnia, a w dalszej kolejności członek spółdzielni, który odpowiada i oddaje dotacje związaną z jego osobą (czyli maksymalnie 20 tys. zł na osobę).
Ale jest też dobra wiadomość: w lutym b.r. zostały opublikowane Wytyczne w sprawie udzielania wsparcia w projektach 7.2.2, z których wynika, że obowiązek zwrotu środków nie wystąpi jeśli dobrowolniezdecydowałeś się opuścić spółdzielnię (chyba, że doprowadzi to do likwidacji spółdzielni, wówczas tak czy tak trzeba oddać te pieniądze). Dodatkowy wymóg mówi, że spółdzielnia będzie musiała pozyskać na Twoje miejsce nową osobę. Jeśli więc będziesz brał udział w projekcie przygotowanym po opublikowaniu tych wytycznych, prawdopodobnie będziesz mógł z tego skorzystać. Po drugie, na etapie ubiegania się o wsparcie finansowe pojawia się konieczność zabezpieczenia zwrotu tych środków. Często wystarcza sam weksel, ale czasem niektórzy projektodawcy domagają się jednak twardych zabezpieczeń np. poręczenia dwóch osób z określeniem ich minimalnego wynagrodzenia.
4. Kwestia odpowiedzialności.
Największa odpowiedzialność będzie spoczywała na Tobie w pierwszym roku działania spółdzielni. Potem odpowiedzialność będzie ograniczona do wysokości wniesionych udziałów.
Przypominam, że wysokość udziałów określana jest przez Ciebie i innych założycieli spółdzielni w jej statucie. W przypadku spółdzielni najczęściej są to niskie kwoty rzędu 50 lub 100 lub 150 zł. Z tego punktu widzenia spółdzielnia będzie Ci oferowała bezpieczne warunki prowadzenia biznesu.
5. Kwestia zespołu.
Spółdzielnia socjalna to nie indywidualna działalność gospodarcza, więc nie jesteś tutaj w pełni niezależny. Musisz współpracować i porozumieć się z innymi członkami spółdzielni i od tego też będzie zależał Twój sukces. Co więcej nie realizujesz własnego pomysłu na biznes, tylko wspólną wizję firmy. Warto o tym pamiętać.
6. Wsparcie.
Warto też podkreślić plusy zakładania spółdzielni w ramach projektu unijnego. Przede wszystkim możesz liczyć na wsparcie finansowe i fachowe wsparcie doradczo szkoleniowe (zwłaszcza jeśli trafisz na doświadczonego projektodawcę i doświadczony zespół) niedostępne w takiej formie i zakresie nigdy wcześniej. Być może też nigdy takiego wsparcia już nie będzie (coraz częściej mówi się o zamianie dotacji na pożyczki w nowym okresie funduszy unijnych). To tyle! Rozpisałem się już za mocno (obiecuję poprawę :)), więc czas kończyć …
Na koniec prośba: daj mi znać (np. zamieszczając komentarz poniżej) jeśli coś jest niejasne lub coś Cię zaciekawiło.
No dobrze, a jak interpretować art. 19 ust. 1 i 2 ? Dostajemy z POKL dotacje na założenie spółdzielni, działamy 10-15 lat i ją likwidujemy, w świetle wymienionego przepisu jedynie 20% wypracowanego majątku spółdzielni przypadnie jej członkom, resztę będziemy zmuszeni przekazać do Funduszu Pracy. Moim zdaniem zapis jest krzywdzący.
Faktycznie przepis ten może budzić kontrowersje. Takie rozwiązanie wynika z celu działania spółdzielni socjalnej i idących za tym preferencji (niezależnie od tego, że te preferencje są często tylko papierowe).
Dodam jeszcze, że w moim odczuciu ust. 1 i 2 artykułu 19 są ze sobą sprzeczne.
Czy spółdzielnia socjalna, która otrzymała dotację z PO KL spełnia przesłanki wynikające z art. 1 (sfinansowanie ze środków publicznych)? Na pewno TAK.
A czy taka spółdzielnia spełnia przesłanki wynikające z art. 2 (brak finansowania ze środków Funduszu Pracy)? Też na pewno TAK.
Sęk w tym, że z tych dwóch sytuacji (które spełnia spółdzielnia finansowana w PO KL) ustawodawca wyciąga odmienne skutki prawne (w pierwszym przypadku możliwość podziału tylko 20% pozostałego majątku, w drugim możliwość podziału majątku w całości pomiędzy członków).
Jak więc sytuacja wygląda ostatecznie? Niezależnie od mojego zdania, posłużę się komentarzem do ustawy o spółdzielniach socjalnych. Stwierdza on, że podział pozostałego majątku pomiędzy członków w procesie likwidacji jest możliwy wyłącznie w sytuacji, w której postanie spółdzielni nie było finansowane ze środków publicznych. Komentarz można znaleźć tutaj: http://ozrsspl.ozrss.iq.pl/wp-content/uploads/201…
Interesująca nas część jest na 104. stronie.
Witam.
Czy można jednocześnie zakładając spółdzielnię korzystać z dotacji UE (czyli biorąc udział w projekcie jako spółdzielnia dostajemy na start do 100 tys. ) oraz ze środków Funduszu Pracy? A jeśli nie, to czy jest możliwość, żeby istniejąca już spółdzielnia której założyciele korzystali z dotacji UE (brali udział w projekcie) ubiegała się później o dotacje ze środków Funduszu Pracy? De facto byłoby to więc podwojenie pieniędzy które można uzyskać na rozwój spółdzielni. I pozostaje kwestia osób niepełnosprawnych, które mogą skorzystać z większego dofinansowania ze środków PFRON – jeśli taka osoba skorzysta z dofinansowanie ze środków UE, nie może ubiegać się o dofinansowanie z PFRON ?
Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam
Ewa
Mam na ten temat sprzeczne opinie: na stronie firmy organizującej szkolenia w ramach projektu unijnego jest zapis:
“Wyłączenia z udziału w Projekcie
1. W Projekcie nie mogą wziąć udziału osoby, które:
a) Prowadziły i/lub zawiesiły działalność gospodarczą (tzn. które posiadały wpis do rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej/Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub były zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym) lub były członkami spółdzielni socjalnej w okresie 12 miesięcy przed przystąpieniem do projektu;”
z jednej strony, wydaje się jasne, że jeśli mam zawieszoną działalność od ponad roku (nawet od 1 roku i 1 dnia), mogę brać udział w projekcie, jednak spotkałam się z interpretacją (prawnika) że osoba mająca zawieszoną działalność gospodarczą nie może w ogóle wziąć udziału w projekcie
jak to jest wg Pana i czy ma Pan jakieś wytłumaczenie na rozbieżną interpretację?
i czy taki zapis jest odgórnie ustalany, czy może firmy mają dowolność (a wtedy osoby mające zawieszoną działalność a chcące uczestniczyć w projekcie, mogłyby wyszukać firmę która takiego zapisu nie ma?)
mam nadzieję, że zbyt nie skomplikowałam
Witam ponownie,
W takiej sytuacji wygląda to jeszcze inaczej tzn. osoba z zawieszona działalnością może być założycielem spółdzielni socjalnej (tak jak pisałem wcześniej), natomiast z dotacją z PO KL będzie problem.
Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL stwierdza, że wsparcie nie może być przyznane na osobę, która posiadała wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub była zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu. Interpretacja najczęściej stosowana przez projektodawców (a szczerze mówiąc nie spotkałem się z inną) mówi, że osoba, która ma zawieszoną działalność dalej widnieje w rejestrze działalności gospodarczej, więc spełnia przesłanki wykluczające ze wsparcia (podobnie działa to w przypadku dotacji na indywidualną działalność gospodarczą z 6.2 PO KL).
Obawiam się więc, że nie znajdzie Pani projektu, w którym mogłaby Pani wziąć udział i otrzymać dotację na założenie spółdzielni socjalnej.
pozdrawiam,
Pani Ewo, niestety nie ma takiej możliwości – ubiegając się o środki unijne na założenie spółdzielni socjalnej należy przedłożyć oświadczenie o nieubieganiu się o środki z innych źródeł na ten sam cel.
Jeśli spółdzielcy skorzystali ze środków PO KL na założenie spółdzielni nie mogą już wziąć dotacji na ten cel z Funduszu Pracy. Zgodnie z paragrafem 3, pkt. 3, ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie przyznawania środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych do wniosku o przyznanie z Funduszu Pracy jednorazowo środków na założenie spółdzielni socjalnej bezrobotny dołącza oświadczenia o nieotrzymaniu bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej.
W zasadzie to samo dotyczy środków z PFRON (art. 12a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – osoba niepełnosprawna … może otrzymać ze środków Funduszu jednorazowo środki (…) na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (…) jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel). W przypadku dotacji z PFRON można ewentualnie podrążyć temat w kontekście wzięcia dotacji po 12 miesiącach od ustania członkostwa w spółdzielni socjalnej (ale – jak rozumiem – nie dotyczy to opisywanego przypadku).
Jeśli wiec mamy spółdzielnię socjalną, która skorzystała z dotacji z PO KL, to w zasadzie otrzymanie dotacji z Funduszu Pracy czy PFRON musi być związane z przyjęciem nowych osób (bezrobotnych lub niepełnosprawnych) w poczet członków.
Witam.
Czy osoba posiadająca działalność gospodarczą w zawieszeniu może należeć do grupy założycielskiej spółdzielni?
Czy osoba będąca zatrudniona na umowę o pracę a będąca w grupie założycielskiej spółdzielni może starać się o dofinansowanie z PO KL ewent. funduszu pracy?
Pozdrawiam i gratuluję konkretnego bloga – dużo przydatnych informacji!
Witam,
Osoba, która ma zawieszoną działalność gospodarczą może należeć do grupy założycielskiej spółdzielni socjalnej (jeśli się zarejestruje w urzędzie pracy – będzie należeć do grupy osób defaworyzowanych na rynku pracy; jeśli nie będzie zarejestrowana w urzędzie pracy i nie będzie posiadała statusu osoby niepełnosprawnej – w ramach nie więcej niż 50% osób bez statusu tzw. zagrożenia wykluczeniem społecznym).
Niestety osobie zatrudnionej nie przysługuje dofinansowanie ani z PO KL (Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL – wśród wymogów – mówi wprost o braku zatrudnienia), ani z Funduszu Pracy (brak statusu osoby bezrobotnej).
Dziękuję i pozdrawiam,
No dobrze, a jak interpretować art. 19 ust. 1 i 2 ? Dostajemy z POKL dotacje na założenie spółdzielni, działamy 10-15 lat i ją likwidujemy, w świetle wymienionego przepisu jedynie 20% wypracowanego majątku spółdzielni przypadnie jej członkom, resztę będziemy zmuszeni przekazać do Funduszu Pracy. Moim zdaniem zapis jest krzywdzący.
Faktycznie przepis ten może budzić kontrowersje. Takie rozwiązanie wynika z celu działania spółdzielni socjalnej i idących za tym preferencji (niezależnie od tego, że te preferencje są często tylko papierowe).
Dodam jeszcze, że w moim odczuciu ust. 1 i 2 artykułu 19 są ze sobą sprzeczne.
Czy spółdzielnia socjalna, która otrzymała dotację z PO KL spełnia przesłanki wynikające z art. 1 (sfinansowanie ze środków publicznych)? Na pewno TAK.
A czy taka spółdzielnia spełnia przesłanki wynikające z art. 2 (brak finansowania ze środków Funduszu Pracy)? Też na pewno TAK.
Sęk w tym, że z tych dwóch sytuacji (które spełnia spółdzielnia finansowana w PO KL) ustawodawca wyciąga odmienne skutki prawne (w pierwszym przypadku możliwość podziału tylko 20% pozostałego majątku, w drugim możliwość podziału majątku w całości pomiędzy członków).
Jak więc sytuacja wygląda ostatecznie? Niezależnie od mojego zdania, posłużę się komentarzem do ustawy o spółdzielniach socjalnych. Stwierdza on, że podział pozostałego majątku pomiędzy członków w procesie likwidacji jest możliwy wyłącznie w sytuacji, w której postanie spółdzielni nie było finansowane ze środków publicznych. Komentarz można znaleźć tutaj: http://ozrsspl.ozrss.iq.pl/wp-……
Interesująca nas część jest na 104. stronie.