Zasady udzielania dotacji dla spółdzielni socjalnej

Czy wiesz jakie są zasady udzielania dotacji dla spółdzielni socjalnej? Dzisiaj weźmiemy pod lupę PO KL, Fundusz Pracy (FP) i PFRON. Kiedy warto założyć spółdzielnie by nie zamknąć sobie drzwi do dotacji? Czy można skorzystać jednocześnie z PO KL i FP? Przyjrzymy się też jakie warunki muszą spełniać osoby fizyczne, na które ma zostać wzięta dotacja. Więc do dzieła…

Po pierwsze: jeśli chcesz skorzystać z dotacji na założenie spółdzielni socjalnej najlepiej wstrzymaj się z zakładaniem do momentu uzgodnienia szczegółów.

Pamiętaj przy tym, że:

• po zarejestrowaniu spółdzielni socjalnej (poza projektem PO KL) nie otrzymasz dotacji na założenie spółdzielni socjalnej z PO KL,
• warto uzgodnić dostępność środków z Funduszu Pracy i PFRON przez złożeniem dokumentów rejestrowych w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Czasem, gdy grupa jest już zwarta i gotowa wydaje się, że szkoda marnować czasu – lepiej zarejestrować spółdzielnię i później poszukać źródeł finansowania. Takie postępowanie sprawi jednak, że zamkniemy sobie część drzwi (np. PO KL).

Po drugie: wybierz źródło finansowania.

Jeśli wziąłeś dotację z PO KL na założenie spółdzielni socjalnej, to nie weźmiesz już dotacji z Funduszu Pracy czy PFRON. Do wniosku o przyznanie z Funduszu Pracy środków na założenie spółdzielni socjalnej dołącza się bowiem oświadczenie o nieotrzymaniu bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej (podstawa prawna poniżej). W zasadzie to samo dotyczy środków z PFRON (art. 12a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – osoba niepełnosprawna … może otrzymać ze środków Funduszu jednorazowo środki (…) na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (…) jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel). Patrząc z drugiej strony: jeśli chcesz być uczestnikiem projektu i wziąć dotację z PO KL, to musisz złożyć oświadczenie, że nie korzystasz z innych środków publicznych na ten sam cel. Skoro nie można łączyć środków, to pytanie w takim razie:

Co wybrać?

Moim zdaniem, w tej chwili najkorzystniej wygląda założenie spółdzielni socjalnej i skorzystanie z dotacji w ramach PO KL. Dlaczego? Decyduje o tym kilka spraw:

• dostępność – są ściśle wydzielone środki na ten cel, trzeba tylko wykazać się np. lepszym pomysłem czy kwalifikacjami od innych kandydatów, z drugiej strony najczęściej nie ma tak restrykcyjnych sposobów zabezpieczenia, jak w przypadku dotacji z Funduszu Pracy (w Funduszu Pracy często wymagane jest poręczenie osób fizycznych o określonych dochodach i to co najmniej dwóch; w PO KL często wystarcza weksel in blanco poręczony przez członków założycieli spółdzielni),
• wysokość środków – w PO KL dotacja 20 000 zł / członka założyciela, w Funduszu Pracy – ok. 14,5 tys. zł / członka założyciela (w przypadku dotacji na przystąpienie będzie to ok. 10,5 tys. zł); środki wyższe od PO KL oferuje tylko PFRON (ok. 52,5 tys. zł na członka), ale z drugiej strony z PFRON rzadko kiedy udzielane są dotacje w takiej maksymalnej wysokości,
• wsparcie w bieżącej działalności tzw. wsparcie pomostowe na pokrycie bieżących kosztów (np. koszt najmu lokalu, mediów, księgowości, składek ZUS od zatrudnionych pracowników), na co najmniej 6 miesięcy (możliwość przedłużenia na kolejne 6 miesięcy); kwota wsparcia nie może przekroczyć minimalnego wynagrodzenia (w tej chwili 1 600 zł) na miesiąc na osobę, czyli przy pięciu osobach możemy co miesiąc dostawać maksymalnie 8 tys. zł na bieżące koszty; dodam jeszcze, że wsparcie pomostowe jest najczęściej bardziej dostępne niż refundacja ZUS z Funduszu Pracy,
• wsparcie doradczo–szkoleniowe – jeśli trafimy do dobrze zaplanowanego projektu z odpowiednio przygotowaną kadrą otrzymamy również konkretną pomoc np. w przygotowaniu dokumentów do sądu.

Po trzecie, osoba fizyczna, na którą brana jest dotacja musi spełniać szereg wymogów.

Przyjrzyjmy się jak to wygląda w poszczególnych źródłach finansowania (ograniczę się do podstawowych spraw):

a) Fundusz Pracy stawia następujące wymogi:

• status osoby bezrobotnej,
• brak skorzystania z bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej;
• brak działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku;
• brak wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego jako założyciel spółdzielni socjalnej w okresie 6 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku;
• niekaralności w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.3)) lub ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. Nr 197, poz. 1661, z późn. zm.4)).

Powyższe wymogi wynikają z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie przyznawania środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych (dla dociekliwych: chodzi o § 3, pkt. 3).

b) w przypadku PFRON będzie to:

• status osoby niepełnosprawnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu,
• brak skorzystania z bezzwrotnych środków publicznych na ten sam cel.

c) PO KL

Wsparcie finansowe jest przyznawane na osoby, spełniające ściśle określone kryteria związane z wykluczeniem i pozostawaniem bez zatrudnienia. Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (wersja aktualna obowiązująca od 1.01.2013 r.) wsparcie nie może być przyznane na osobę, która posiadała wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub była zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu (posiadanie zawieszonej działalności praktycznie też wyklucza z udziału w projekcie).

Dotacja może być przyznana na osoby, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach socjalnych (np. bezrobotne czy niepełnosprawne) oraz inne osoby fizyczne, o ile są osobami niezatrudnionymi wykluczonymi społecznie lub narażonymi na wykluczenie społeczne z co najmniej jednego z powodów, o których mowa w art. 7 ustawy o pomocy społecznej (np. ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej).

Dodam jeszcze, że powyższe zasady dotyczą wszystkich projektodawców PO KL, jednak możliwe jest również zawężenie grupy docelowej na poziomie projektu np. do osób które są długotrwale bezrobotne i są powyżej 50 roku życia.

Uwaga: aktualizacja 13.11.2015 

Dotacje w ramach PO KL już się skończyły, ale będą dostępne nowe środki na miejsca pracy w spółdzielniach socjalnych w ramach regionalnych programów operacyjnych poszczególnych województw. Aktualne informacje nt. dotacji dla spółdzielni socjalnej oraz harmonogram uruchamiania tych środków w poszczególnych województwach znajdziesz w tym wpisie. Warto tam zajrzeć, bo skorzystanie ze wsparcia w projekcie unijnym pozostaje najkorzystniejszym sposobem założenia spółdzielni socjalnej.

To tyle nt. zasad udzielania dotacji dla spółdzielni socjalnych. Tradycyjnie zachęcam do dzielenia sie swoimi spostrzeżeniami lub wątpliwościami w formie komentarzy.