Spółdzielnia socjalna a spółka z o.o. non profit. Podobieństwa i różnice.

Dotacje na miejsca pracy w najbliższych latach będą przeznaczone nie tylko dla spółdzielni socjalnych, ale dla przedsiębiorstw społecznych. Możliwości jest kilka. Jedną z nich jest założenie spółki z o.o. non profit. Być może w najbliższym czasie będziesz się zastanawiał co wybrać oraz w czym taka spółka różni się, a w czym jest podobna do spółdzielni socjalnej. Pomocny będzie dla Ciebie ten i kolejny wpis, więc zaczynajmy.

Spółka z o.o. jako forma prowadzenia biznesu

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest rodzajem spółki kapitałowej, czyli przedsiębiorstwa, w którym wspólnicy łączą swój kapitał po to, by osiągnąć wspólne cele. Zwykle te cele mają charakter gospodarczy, ale kodeks spółek handlowych (dla dociekliwych art. 151 § 1) stanowi, że może to być każdy cel prawnie dopuszczalny. I to jest furtka, z której można skorzystać powołując spółkę z o.o. o charakterze non profit.

Spółka z o.o. non profit jako podmiot ekonomii społecznej

Co ciekawe, niektóre spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podobnie jak spółdzielnie socjalne, mogą prowadzić działań w zakresie pożytku publicznego. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dla dociekliwych: chodzi o art. 3 ust. 3 pkt. 4 ustawy) stawia tutaj konkretne warunki. Spółka z o.o. non profit jako podmiot ekonomii społecznej:

• nie może działać w celu osiągnięcia zysku,
• całość dochodu ma przeznaczyć na realizację celów statutowych,
• nie może przeznaczać zysku do podziału między swoich udziałowców i pracowników.

Warto też wiedzieć, że zgodnie z Wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 28 maja 2015 r. w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020 podmiot ekonomii społecznej to również podmiot sfery gospodarczej utworzony w związku z realizacją celu społecznego bądź dla którego leżący we wspólnym interesie cel społeczny jest racją bytu działalności komercyjnej. W grupie tej znajdują się właśnie spółki non-profit (o ile udział sektora publicznego w spółce wynosi nie więcej niż 50%).

Spółka z o.o. jako przedsiębiorstwo społeczne

Zgodnie z powyższymi wytycznymi przedsiębiorstwo społeczne to podmiot, który spełnia łącznie poniższe warunki:

• jest podmiotem prowadzącym zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym działalność gospodarczą (wyodrębnioną pod względem organizacyjnym i rachunkowym), której celem jest:
  • integracja społeczna i zawodowa określonych kategorii osób wyrażona zatrudnieniem:
    • co najmniej 50% osób bezrobotnych, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instrumentach rynku pracy lub osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym lub
    • co najmniej 30% osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • realizacja usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym, usług opieki nad dzieckiem w wieku do lat 3 zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. 2013 r. poz. 1457) lub usług wychowania przedszkolnego w przedszkolach lub w innych formach wychowania przedszkolnego zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, przy jednoczesnej realizacji celów prozatrudnieniowych (zatrudnienie co najmniej 20% osób, o których mowa w powyżej),
• jest podmiotem, który nie dystrybuuje zysku lub nadwyżki bilansowej pomiędzy udziałowców lub pracowników, ale przeznacza go na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa jako kapitał niepodzielny oraz w określonej części na reintegrację zawodową i społeczną (w przypadku przedsiębiorstw o charakterze zatrudnieniowym) lub na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej, w której działa przedsiębiorstwo,
• jest zarządzany na zasadach demokratycznych (w przypadku spółdzielni) albo co najmniej posiada ciało konsultacyjno-doradcze z udziałem pracowników lub innych interesariuszy, zaś wynagrodzenia kadry zarządzającej są ograniczone limitami.

W tym miejscu jeszcze jedna uwaga: uwarunkowania danego projektu będą decydować, w jakich przedsiębiorstwach społecznych będzie można tworzyć miejsce pracy z dotacją. Jest to o tyle ważne, że pojawiają się już projekty, w których dotacja jest udzielana wyłącznie dla spółdzielni socjalnych. Warto to sprawdzić i uwzględnić przy podejmowaniu decyzji: spółdzielnia socjalna czy spółka z o.o. non profit.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że na poziomie wytycznych krajowych dopuszczona jest możliwość wydatkowania dotacji na miejsca pracy w przedsiębiorstwach społecznych zgodnie z powyższą definicją. Może to być więc również spółka z o.o. non profit.

Spółdzielnia socjalna a spółka z o.o. non profit. Podobieństwa.

Będą to przede wszystkim następujące sprawy:

• obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, w tym pełne ewidencjonowanie ruchu gotówki,
• wspólnicy / członkowie wybierają zarząd,
• członkowie zarządu nie muszą być członkami spółdzielni / wspólnikami spółki,
• osobowość prawna, czyli w obrocie gospodarczym występuje spółka / spółdzielnia, a nie np. wspólnicy czy członkowie,
• możliwość skorzystania z dotacji na miejsce pracy w przedsiębiorstwie społecznym,
• równie kłopotliwy proces likwidacji (spółkę z o.o. najłatwiej sprzedać, spółdzielnię socjalną połączyć z inną spółdzielni socjalną), choć ogólnie rzecz biorąc zwykle szybciej da się zlikwidować spółkę,
• podobne zasady odpowiedzialności cywilnej członków zarządu (o tej odpowiedzialności w przypadku członków zarządu spółdzielni pisałem tutaj),
• członek zarządu spółdzielni socjalnej nie bierze udziału w głosowaniach w sprawach wyłącznie jego dotyczących, członek zarządu spółki z o.o. wstrzymuje się od udziału w rozstrzyganiu spraw, w których występuje sprzeczność interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i in. osób osobiście powiązanych (art. 209 kodeksu spółek handlowych),
• zakaz konkurencji członków zarządu,
  • umowa z członkami zarządu: o w spółce podpisuje ją rada nadzorcza, a jeśli jej nie ma, to pełnomocnik na podstawie uchwały wspólników,
  • w spółdzielni podpisuje ją rada nadzorcza, a jeśli jej nie ma – dwaj reprezentanci walnego zgromadzenia.

Chcesz poczytać więcej o porównaniu spółdzielni socjalnej i spółki z o.o. non profit?

Kontynuację tego tematu znajdziesz w kolejnych wpisach:

• cz. 2 (różnice między spółką non profit i spółdzielnią socjalną),
• cz. 3 (porównanie pod kątem postrzegania, formalności i korzystnych rozwiązań niewystępujących w innych formach prawnych).

To tyle nt. spółki z o.o. non profit i jej podobieństw do spółdzielni socjalnej. Pamiętaj, że komentowanie oraz dzielenie się treścią wpisu mile widziane.