Większość spółdzielni rozpoczyna działalność z myślą by przetrwać. Przy takim podejściu często pojawiają się problemy z wyznaczaniem celów oraz koncentracją na ich realizacji. Dlaczego warto wyznaczać cele i jak to zrobić?
Zaczniemy od celu 🙂 czyli po co w ogóle wyznaczać cele.
Każdy z nas zwraca uwagę przede wszystkim na własny interes i na zabezpieczenie tegoż interesu. Tak już po prostu jest. Dotyczy to również współpracy w grupie spółdzielców. Aby zespół spółdzielców funkcjonował sprawnie wszyscy członkowie muszę mieć jasność, w którą stronę płynie statek i gdzie chcą dopłynąć. Nie powinno tutaj być miejsca na dwuznaczności i indywidualne interpretacje.
Pomyśl o meczu piłkarskim. Na tablicy wyników widać wynik rozgrywki oraz informacje ile czasu zostało do końca spotkania. Jeśli drużyna przegrywa jedną bramką, to nie ma znaczenia, że np. utrzymuje się przy piłce przez 80% czasu gry albo ma więcej rzutów rożnych. Liczy się liczba strzelonych goli i tyle. Cele wyznaczone przez spółdzielców powinny być właśnie takim wynikiem, który czarno na białym pozwala zweryfikować pracę i zaangażowanie członków spółdzielni.
Wiem, wiem… Też mam opory przed takim podejściem. Przede wszystkim pojawiają się obawy o rozliczanie; o to, że ktoś będzie od nas wymagał realizacji tychże celów. Po co więc robić sobie dodatkowy stres… Poza tym po co ograniczać się do kilku mierników, które mogą nie dawać pełnego obrazu sytuacji. No cóż.. Prawda jest jednak taka, że jeśli chcemy działać w sposób efektywny, to nie możemy unikać odpowiedzialności za nasze działanie i za jego efekt. Często jest też tak, że powyższe argumenty to tylko wymówki; rodzaj furtki, który zostawiamy sobie by zmieniać zdanie i nie przyznać się potem do porażki.
Co zrobić by tego uniknąć?
Każda spółdzielni powinna opracować własne mierniki sukcesu i upublicznić je wieszając np. na ścianie w biurze. Takie podejście będzie motywowało do ciągłej aktywności i monitorowania postępów. Monitoring powinien się też odbywać na spotkaniach zarządu lub wszystkich członków spółdzielni. Pozwoli to zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji, w której członek spółdzielni będzie przedkładał swoje interesy nad wspólnie wyznaczony cel (oczywiście bardzo ważnym jest, by był to cel wyznaczony przez wszystkich; tylko wtedy będziemy mogli wymagać zaangażowania w jego realizację).
Przykładowe mierniki to wysokości przychodów czy liczba pozyskanych klientów. Grunt, żeby było to coś na czym członkowie / pracownicy mogą się skoncentrować i do czego mogą dążyć.
Musimy przy tym pamiętać, że…
prawidłowo sformułowany cel powinien być SMART, tzn.:
- Specyficzny, czyli konkretny, jasno określony (np. zamiast „pozyskanie pierwszych klientów” lepiej napisać „sprzedaż usług w ciągu 3 pierwszych miesięcy dla co najmniej 2 klientów instytucjonalnych oraz co najmniej 25 klientów indywidualnych”),
- Mierzalny, czyli musimy mieć miarę stopnia realizacji celu (np. w powyższym przykładzie będziemy w stanie stwierdzić kiedy cel został osiągnięty w 100, a kiedy tylko w 50%; z kolei np. cel „uzyskanie znaczącej pozycji na lokalnym rynku usług gastronomicznych” jest nieprecyzyjny – nie wiadomo kiedy zostanie osiągnięty),
- Ambitny, cel powinien być wyzwaniem, powinien wyzwalać determinację i wolę do działania
- Realny, czyli możliwy do realizacji, osiągalny poprzez realizację określonych zadań,
Terminowy, czyli powinien być określony w czasie, posiadać ostateczny termin realizacji.
Co jest celem, a co zadaniem?
Bardzo często też cele mylone są z zadaniami. Np. otwarcie kuchni czy dostarczenie usług o charakterze gastronomicznym jest zadaniem a nie celem. Pytanie „po co?” chcemy otworzyć kuchnię. Kolejne odpowiedzi na to pytanie będą nas prowadzić do celu. Np. chcemy otworzyć kuchnię, po to by sprzedawać usługi gastronomiczne, a to robimy po to by mieć przychody, które z kolei są nam potrzebne do tego by zarobić na własne wynagrodzenie w spółdzielni. Często właśnie „zatrudnienie w spółdzielni jej członków oraz zarobienie XX zł przychodów średniomiesięcznie (zgodnie z zasadami SMART musimy dokładnie obliczyć jaka to kwota), które pozwolą na pokrycie wszystkich kosztów” jest celem w spółdzielni.
To tyle na temat wyznaczania celów spółdzielni socjalnej. Tradycyjnie zachęcam do komentowania wpisu. Jeśli interesują Cię kwestie efektywności działania zespołu polecam książkę „Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej” P. Lencioni (Wydawnictwo MT Biznes). Są tam poruszone m.in. właśnie zagadnienia związane ze znaczeniem prawidłowego wyznaczania celów do efektywności działania zespołu.
