Kilka tygodni temu weszły w życie zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, czyli ustawie która reguluje m.in. zasady działania urzędów pracy i przyznawania dotacji z Funduszu Pracy. W jaki sposób powyższe zmiany wpłyną na spółdzielczość socjalną?
Na początek krótko o idei
Ogólnie rzecz ujmując celem nowelizacji ustawy jest zwiększenie skuteczności działań podejmowanych przez urzędy pracy w obszarze aktywizacji bezrobotnych. Wprowadzone właśnie zmiany są dosyć szerokie i przemeblowują nieco cały system aktywizacji osób pozostających bez pracy.
Główne zmiany
Z punktu widzenia funkcjonowania spółdzielni socjalnych najistotniejsze wydają mi się następujące zmiany:
- profilowanie pomocy udzielanej bezrobotnym,
- zlecanie działań aktywizacyjnych,
- nowe narzędzia wspierające tworzenie miejsc pracy i powrót do zatrudnienia osób bezrobotnych, w tym grant na telepracę i świadczenie aktywizacyjne (te dwa narzędzia dotyczą osoby, która w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy jako bezrobotna zrezygnowała z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność wychowywania dziecka lub sprawowania opieki nad osobą zależną), pożyczka z Funduszu Pracy na utworzenie miejsca pracy lub podjęcie działalności gospodarczej (niestety nie przewidziano pożyczki na podjęcie działalności w formie spółdzielni),
- wsparcie pracodawców zatrudniających młodych pracowników, a w tym np.: nowe instrumenty wspierające zatrudnienie młodych ludzi na rynku pracy (m.in. bony szkoleniowe, bony stażowe, bony zatrudnieniowe), zwolnienie z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- wsparcie pracodawców zatrudniających bezrobotnych w wieku 50 + (maksymalna kwota to połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę, dalsze szczegóły reguluje właśnie ustawa),
- wspieranie pracodawców w podnoszeniu kwalifikacji pracowników poprzez Krajowy Fundusz Szkoleniowy.
O profilowaniu bezrobotnych
Zgodnie z ustawą każda osoba bezrobotna będzie musiała zostać przyporządkowana do jednego z trzech profili. Do każdego z tych profili zostały przyporządkowane odpowiednie formy pomocy. I tak będą to następujące profile:
- profil 1: bezrobotni o wysokim poziomie aktywności, będący blisko rynku pracy – tu trafią osoby tak naprawdę gotowe do podjęcia pracy; wsparciem dla nich będą usługi z zakresu: pośrednictwa pracy i – w uzasadnionych przypadkach – inne formy wsparcia, w tym dotacja na rozpoczęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej,
- profil 2: bezrobotni wymagających większego wsparcia niezbędnego do powrotu na rynek pracy; będą oni mogli korzystać ze wszystkich instrumentów i usług oferowanych przez urzędy pracy, za wyjątkiem Programu Aktywizacja i Integracja,
- profil 3: bezrobotni będący najdalej od rynku pracy, czyli osoby, którym często brakuje motywacji do podjęcia legalnej pracy lub pracy w ogóle; dedykowane im zostały Program Aktywizacja i Integracja, działania aktywizacyjne zlecone przez urząd pracy, programy specjalne, skierowanie do zatrudnienia wspieranego u pracodawcy lub podjęcia pracy w spółdzielni socjalnej zakładanej przez osoby prawne oraz w uzasadnionych przypadkach poradnictwo zawodowe.
Czy profilowanie bezrobotnych ograniczy dostęp do dotacji z Funduszu Pracy?
Zwracam uwagę, że w przypadku bezrobotnych z profilu 1, czyli tych najbardziej aktywnych, dotacja na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej może być wykorzystywana jedynie w uzasadnionych przypadkach. Daje to pole do różnych interpretacji, również takich, które zamkną drogę do tego rodzaju wsparcia. Z drugiej strony można powiedzieć, że niewiele się zmieni, bo i tak wszystko będzie zależeć od chęci i przychylności konkretnego urzędu pracy.
Spółdzielnia socjalna w systemie aktywizacji bezrobotnych
Spółdzielnia socjalna, obok innych podmiotów wymienionych w ustawie o działalności pożytku publicznego (m.in. organizacji pozarządowych) będzie mogła brać udział w Programie Aktywizacja i Integracja, czyli będzie mogła wziąć czynny udział w działaniach na rzecz integracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zlecanie tego rodzaju zadań będzie się odbywać w oparciu o otwarty konkurs ofert, o którym mowa w w/w ustawie. Stwarza to nowe możliwości włączenia się w aktywizację bezrobotnych i co istotne spółdzielnia będzie tutaj konkurować o zlecenie nie ze wszystkimi przedsiębiorcami, ale z pomiotami wymienionymi w ustawie o pożytku publicznym.
Warto też zauważyć, że pojawiły się nowe narzędzia aktywizacji osób do 30 roku życia czy osób 50+, z których spółdzielnia będzie mogła korzystać na takich samych zasadach, jak inni przedsiębiorcy.
To tyle na temat nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia w kontekście spółdzielczości socjalnej. A Ty, jak postrzegasz te zmiany?
Wydaje się, że zmiany idą w dobrym kierunku. Szczególnie otwarty konkurs ofert wydaje się interesującą możliwością do rozwoju spółdzielni socjalnych.
Dziękuję za komentarz. Faktycznie będzie to ciekawe narzędzie, ale – jak zwykle – wszystko wyjdzie w praniu.
pozdrowienia,