Dzisiaj przyjrzymy się dokładniej zasadom przyznawania osobom bezrobotnym środków z Funduszu Pracy na zakładanie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej. Skupię się zwłaszcza na tych sprawach, które są specyficzne dla tego źródła finansowania i najczęściej inne niż np. przy korzystaniu z dotacji unijnej. Dowiesz się więc: Kto może otrzymać dotację? Jaka jest wysokość środków? W jaki sposób zabezpieczony jest zwrot środków? W jaki sposób zabezpieczony jest zwrot dotacji? Jaką datę uznaje się za datę rozpoczęcia działalności? Czy można złożyć wspólny wniosek? Kiedy i komu środki zostaną przekazane? Na co mogą być przeznaczone środki? Czy można odliczyć VAT od rzeczy zakupionych z dotacji? Jakie są podstawowe obowiązki osoby, która korzysta z dotacji? Co jeszcze warto wiedzieć?
| Uwaga: poniższy wpis jest już częściowo nieaktualny, zapraszam do przeczytania najnowszego wpisu dot. dotacji ze środków Funduszu Pracy na założenie i przystąpienia do spółdzielni socjalnej. Znajdziesz go pod tym linkiem. |
Kto może otrzymać dotację?
Mogą to być osoby bezrobotne, absolwenci centrum integracji społecznej (CIS) lub absolwenci klubu integracji społecznej (KIS). Dotacja jest udzielana na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej. Osoby, które chcą skorzystać z tych środków muszą spełnić szereg wymogów. Najważniejsze z nich to:
- nieotrzymanie bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej,
- nieprowadzenie działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku,
- nieposiadanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego jako założyciel spółdzielni socjalnej w okresie 6 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku,
- niekaralność w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.
Powyższe wymagania wynikają wprost z § 3 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie przyznawania środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych (Rozporządzenie było zmieniane w 2014 r., jego tekst jednolity uwzględniający tę zmianę znajdziesz tutaj).
Jaka jest wysokość środków?
W przypadku dotacji na założenie spółdzielni dotacja nie może przekroczyć 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli na ten moment 15 581,32 zł (stan na 1.12.2015). W przypadku dotacji na przystąpienie do spółdzielni socjalnej maksymalna wysokość środków, to w tej chwili 11 685,99 zł (trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia).
W jaki sposób zabezpieczony jest zwrot środków?
Jak już pewnie wiesz, korzystanie z dotacji wiąże się z obowiązkiem np. członkostwa w spółdzielni socjalnej przez 12 miesięcy. W przypadku niespełnienia tego wymogu dotacja podlega zwrotowi, dlatego też urząd pracy będzie wymagał zabezpieczenia zwrotu środków.
Katalog zabezpieczeń wynikający z Rozporządzenia jest dosyć szeroki i obejmuje:
- poręczenie,
- weksel z poręczeniem wekslowym (aval),
- gwarancję bankową,
- zastaw na prawach lub rzeczach,
- blokadę środków zgromadzonych na rachunku bankowym albo
- akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.
Problem polega na tym, że urzędy pracy często wymagają „najtwardszego” zabezpieczenia w postaci poręczenia definiując przy tym liczbę poręczycieli i ich zarobki. Jeśli wymagane jest, by dotację każdemu z założycieli poręczyły dwie osoby fizyczne zarabiające np. minimum 2,3 tys. zł brutto, to przy pięciu założycielach spółdzielni korzystających z dotacji musimy znaleźć 10 tego rodzaju poręczycieli. Poręczyciel ponosi przy tym ryzyko nie tylko wynikające z działania osoby, której poręcza, ale również pozostałych osób. Wszystko to sprawia, że często skorzystanie z dotacji okazuje się niemożliwe (zwłaszcza przy tak restrykcyjnie zdefiniowanych wymogach).
Jaką datę uznaje się za datę rozpoczęcia działalności?
Za datę rozpoczęcia działalności gospodarczej przez spółdzielnię socjalną uznaje się datę określoną w umowie ze starostą, wynikającą z uchwały członków założycieli spółdzielni socjalnej, czyli najpierw walne zgromadzenie musi podjąć uchwałę wyznaczającą datę o rozpoczęcia działalności, a następnie data ta wpisywana jest w umowie o przyznanie środków.
Czy można złożyć wspólny wniosek?
Tak. Rozporządzenie wprost przewiduje taką możliwość. Wspólny wniosek mogą złożyć osoby bezrobotne lub absolwenci KIS i CIS.
Kiedy i komu środki zostaną przekazane?
Dotacja przekazana jest w terminie określonym w umowie między osobą bezrobotną a urzędem pracy. W przypadku zakładania – w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia rozpoczęcia przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej (uwaga: nie można więc wcześniej rozpocząć działalności gospodarczej). Środki przekazywane są osobie bezrobotnej, z którą została zawarta umowa. Następnie najczęściej osoba ta przekazuje te pieniądze spółdzielni (zwykle w formie wkładu).
W przypadku przystąpienia środki również przekazywane są osobie bezrobotnej, która wpłaca je na konto spółdzielni.
Na co mogą być przeznaczone środki?
Generalnie na wszystko to, co będzie potrzebne, by rozpocząć lub rozszerzyć (w przypadku dotacji na przystąpienie do spółdzielni socjalnej) działalność gospodarczą spółdzielni socjalnej, w szczególności na:
- zakup środków trwałych,
- urządzeń, maszyn,
- materiałów, towarów,
- usług i materiałów reklamowych,
- pozyskanie lokalu lub wkład do spółdzielni socjalnej,
- pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem działalności.
Dużo jednak zależy od konkretnego urzędu pracy. Tworzą one bowiem własne regulaminy, w których jest to doprecyzowane.
Czy można odliczyć VAT od rzeczy zakupionych z dotacji?
Tak, ale podlega on zwrotowi do urzędu pracy (zarówno jeśli fizycznie odzyskamy ten VAT, jak również wtedy, gdy przeniesiemy go do rozliczenia od VAT ze sprzedaży w przyszłości).
Jakie są podstawowe obowiązki osoby, która korzysta z dotacji?
Przede wszystkim należy:
- wykorzystać otrzymane środki zgodnie z przeznaczeniem,
- być członkiem danej spółdzielni socjalnej przez minimum 12 miesięcy,
- być pracownikiem tej spółdzielni przez 12 miesięcy.
Jakie są dodatkowe załączniki w przypadku dotacji na przystąpienie do spółdzielni?
Z racji specyfiki tego rodzaju dotacji do wniosku należy załączyć dodatkowe dokumenty:
- uchwałę spółdzielni socjalnej o przyjęciu bezrobotnego oraz pisemne zobowiązanie spółdzielni socjalnej do jego zatrudnienia przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia przystąpienia do spółdzielni socjalnej, po wniesieniu wpłaty w wysokości określonej w zobowiązaniu,
- pisemną informację spółdzielni socjalnej o niezaleganiu przez nią, w dniu wydania informacji, z opłacaniem
w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych, innych danin publicznych oraz nieposiadaniu nieuregulowanych w terminie zobowiązań cywilnoprawnych, - pisemną informację spółdzielni socjalnej o tym, że nie znajduje się ona w stanie likwidacji,
- pisemne zobowiązanie spółdzielni socjalnej do wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem środków Funduszu Pracy przyznanych na przystąpienie bezrobotnego do spółdzielni socjalnej i wniesionych do tej spółdzielni.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Przede wszystkim należy zapoznać się z regulaminem udzielania dotacji z Funduszu Pracy w konkretnym urzędzie. Często z niego wynikają dodatkowe wymagania i ograniczenia (np. niemożność wydawania środków na remont lokalu lub środek transportu).
Uwaga: powyższy wpis został zaktualizowany na dzień 23 listopada 2015 r.
To tyle na temat dotacji z Funduszu Pracy na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej. Zachęcam do dzielenia się swoim doświadczeniem w tym obszarze.
Witam,
Mam pytanie dotyczące podstawowych obowiązków osób, korzystających z dotacji. Czy status pracownika spółdzielni przez 12 miesięcy jest warunkiem niezbędnym, aby uniknąć zwrotu dotacji?
Wśród członków spółdzielni, w której działam, dwie osoby skorzystały z tej formy dofinansowania. Nie znaliśmy wcześniej tych osób, zostały nam polecone. Oczywiście odbywały się spotkania, które miały cel zapoznawczy, jak również informacyjny (osoby te wcześniej nie miały styczności ze spółdzielczością socjalną). Osoby te były nam niezbędne, by otworzyć spółdzielnię a dodatkowo otrzymałyśmy warunek: jeśli weźmiemy je do spółdzielni na zasadach, na których pracowały przed zmianą organizacji pracy pewnej jednostki, otrzymamy od tej jednostki stałe zlecenie (chodziło im bowiem o sprawdzony personel, bez konieczności zapoznawania go ze specyfiką pracy). Ostatecznie przystaliśmy na to. Okazało się jednak, że wspomniany podmiot zmienił wcześniejsze ustalenia i zamiast zapewnienia dwóch pełnych etatów, zapewnili tylko jeden. My natomiast musieliśmy się wywiązać ze swoich deklaracji i przy pracy na pół etatu wspomniane dwie osoby otrzymywały najniższą krajową (przy czym zmianą wcześniejszych ustaleń była umowa zlecenie w miejsce umowy o pracę), z zastrzeżeniem, że kiedy pojawią się zlecenia, zostaną zaangażowane również do innych działań (pozostali członkowie, wraz z zarządem, otrzymywali wtedy wynagrodzenie w wysokości 50,00 zł brutto, obecnie: 1250,00 zł brutto). Zlecenia się pojawiły, ale brakło chęci podjęcia pracy. Niestety poręczycielami były osoby, które pomagały nam w otwarciu spółdzielni (też wcześniej nie znały wspomnianych osób), więc zostaliśmy poproszeni o przetrwanie tej sytuacji, dopóki nie minie rok od udzielenia dotacji. Przetrwaliśmy ten okres z pomocą wsparcia pomostowego. Obecnie nastawienie wspomnianych osób nieco się zmieniło (jednej z nich pozostało 9 miesięcy do zasiłku przedemerytalnego i chce za wszelką cenę do niego dotrwać – to ona komplikowała nam sytuację), ale z jedną z nich, chcieliśmy rozwiązać umowę, bo jej postawa była działaniem na szkodę spółdzielni a jej wpływ odbił się na postawie drugiej osoby będącej w preferowanej sytuacji (pomijam to, że czekanie z naszej strony było niezgodne ze statutem, bowiem każdy ma prawo do takiego samego wynagrodzenia za taką samą pracę a tu doszło do sytuacji, gdzie pracowaliśmy więcej, podejmując podobne działania, a nasze wynagrodzenie było niższe, natomiast te dwie osoby były opłacane “podwójnie”). Po tym opisie sytuacji, pytanie z mojej strony: Czy skoro środki zostały przyznane 20 grudnia 2012 r. a umowa zlecenie została podpisana 1 marca 2013 r., to trzeba czekać z rozwiązaniem tej umowy aż do pełnego roku, by uniknąć konsekwencji zwrotu dotacji? Wiem, że było to poświadczane imiennie przez dwie wspomniane osoby, ale nie chcę by ponosiły koszty, jak również nie chciałabym stawiać w takiej sytuacji poręczycieli. Rozwiązanie tej umowy jest dla nas ważne również z innego względu: instytucja, która chciała zapewnić pracę swoim byłym pracownikom i przez to polecała ich jako członków spółdzielni obecnie jest bardzo niezadowolona z jakości usług oraz podejścia wspomnianych członków. Oczekuje od nas zmian od stycznia 2014 r. – tymi zmianami miało być właśnie wypowiedzenie dla jednej z osób (druga wywiązuje się z obowiązków a współpraca z nią, po odcięciu od pierwszej osoby, rokuje pewne nadzieje, poza tym miałaby przyznane wszystkie godziny do tej pory dzielone na dwie osoby, więc miałaby pełen etat i adekwatne do niego wynagrodzenie).
Dodam, że błąd był również w konstruowaniu umów, bowiem księgowa ustaliła tutaj po prostu jedną wartość, zamiast np. wynagrodzenia godzinowego a później wspomniane osoby nie chciały zaakceptować już żadnych zmian. Ze względu na poręczycieli nie podejmowaliśmy “odgórnych” działań.
Mam świadomość szeregu popełnionych błędów. Może Pan, Panie Waldku, ma jakieś doświadczenia w podobnych kwestiach i propozycje rozwiązania patowej sytuacji?
Witam,
Jeśli chodzi o wymóg zatrudnienia, to również muszę odesłać do umowy i regulaminu. Jeśli dotacja była na założenia spółdzielni socjalnej, to takiego wymogu pod rygorem zwrotu dotacji może nie być (czyli trzeba być członkiem, a obowiązek zatrudnienia wynikający z innych przepisów nie jest obwarowany zwrotem dotacji). Ale wymaga to weryfikacji.
Co do pozostałych spraw, to trochę to skomplikowane 😉
Odezwę się mailowo i spróbujemy się umówić na jakąś rozmowę telefoniczną.
pozdrowienia,