Dzisiaj przyjrzymy się preferencyjnym pożyczkom, z których mogą korzystać przedsiębiorstwa społeczne, w tym spółdzielnie socjalne. Od lutego b.r. można ubiegać się o tego rodzaju pożyczki, więc najwyższy czas zająć się tym tematem.
Dlaczego te pożyczki są preferencyjne?
Pożyczki mają charakter preferencyjny przede wszystkim ze względu na niższe oprocentowanie. Środki przeznaczone na pożyczki pochodzą z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) oraz wkładu własnego operatorów finansowych.
Kto udziela pożyczek?
Udzielaniem pożyczek zajmują się dwaj operatorzy finansowi wybrani pod koniec 2016 r. przez Bank Gospodarstwa Krajowego:
- Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych, które udziela pożyczek na obszarze IV makroregionów:
- I (woj. kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie)
- II (woj. lubelskie, podlaskie, podkarpackie)
- IV (woj. pomorskie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie)
- V (woj. małopolskie, śląskie, świętokrzyskie)
- Fundusz Regionu Wałbrzyskiego, który zajmuje się udzielaniem pożyczek na obszarze subregionu III tj. województw dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego i wielkopolskiego.
Jakie są koszty pożyczki?
Musimy wyróżnić dwa rodzaje pożyczek:
- pożyczka na start – dla podmiotów, które prowadzą działalność przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, w tym przypadku wysokość oprocentowania ustalana jest na poziomie stopy redyskonta weksli NBP (w tym momencie 1,75% w skali rocznej), dodatkowo oprocentowanie może zostać obniżone w przypadku, gdy w wyniku inwestycji finansowanej z pożyczki powstanie co najmniej jedno miejsce pracy (wymóg utrzymania minimum pół etatu przez co najmniej 6 miesięcy),
- pożyczka na rozwój – dla podmiotów, które prowadzą działalność powyżej 12 miesięcy, w tym przypadku należy rozróżnić jeszcze dwie sytuacje:
- pożyczka do kwoty 100 tys. PLN – wysokość oprocentowania kształtuje się analogicznie, jak w przypadku pożyczki na start,
- pożyczka powyżej kwoty 100 tys. zł – oprocentowanie pożyczki ustalane jest jako oprocentowanie rynkowe (max 8%), które może ulec obniżeniu w przypadku, gdy w wyniku wydatków powstanie co najmniej jedno miejsce pracy (oprocentowanie to może zostać obniżone maksymalnie do poziomu stopy redyskonta weksli NBP).
Koszty oprocentowania są jedynymi kosztami skorzystania z pożyczki – brak opłat i prowizji z tytułu udzielenia i obsługi pożyczki.
Zgodnie z założeniami programu średnia wartość pożyczki to 66,5 tys. zł.
Jakie są maksymalne kwoty preferencyjnej pożyczki?
W przypadku pożyczki na start maksymalna kwota pożyczki to 100 tys. zł, przy czym możliwe jest zaciągnięcie maksymalnie dwóch pożyczek. Ich łączna wartość nie może przekroczyć 200 tys. zł, w tym jedna pożyczka musi być przeznaczona na utworzenie miejsc pracy.
W przypadku pożyczki na rozwój maksymalna kwota pożyczki to 500 tys. zł, przy czym możliwe jest zaciągnięcie więcej niż jednej pożyczki pod warunkiem, że ich łączna wartość nie przekroczy 1 mln PLN.
Poza tym w każdym przypadku druga pożyczka musi być przeznaczona na sfinansowanie innego przedsięwzięcia, czyli nie da się kupić nieruchomości za 900 tys. zł finansowanej z dwóch pożyczek.
Kto może skorzystać z pożyczki?
Z pożyczki mogą skorzystać mikro, małe i średnie podmioty ekonomii społecznej (zatrudniające do 250 osób), tj.:
- spółdzielnie socjalne,
- organizacje pozarządowe,
- spółdzielnie pracy,
- spółdzielnie inwalidów i niewidomych,
- kościelne osoby prawne,
- spółki non-profit,
- podmioty reintegracyjne: Centrum Integracji Społecznej (CIS), Klub Integracji Społecznej (KIS), Zakład Aktywności Zawodowej (ZAZ) i Warsztat Terapii Zajęciowej (WTZ).
Przedsiębiorstwa społeczne ubiegające się o pożyczkę muszą:
- posiadać osobowość prawną (w przypadku podmiotów reintegracyjnych pożyczkobiorcą może być wyłącznie organ prowadzący dany podmiot reintegracyjny),
- spełniać kryterium mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy,
- ich organem prowadzącym nie jest jednostka samorządu terytorialnego (udział jednej jednostki samorządu terytorialnego w spółdzielni socjalnej musi być poniżej 51%, co oznacza że możliwe jest skorzystanie z pożyczki przez spółdzielnię składającą się np. z dwóch gmin, które mają po 50% udziałów),
- wykazać, że przedsięwzięcia będące przedmiotem pożyczki są finansowo wykonalne,
- wykazać realne źródła spłaty zobowiązań,
- nie mieć zaległości w urzędzie skarbowym i zakładzie ubezpieczeń społecznych (wymagane są zaświadczenia w tym zakresie nie starsze niż 3 miesiące).
Poza tym pożyczkodawca weryfikuje organizację w Biurze Informacji Kredytowej (niespłacone zobowiązania wykluczają możliwość wzięcia pożyczki).
Na co można wydatkować środki z preferencyjnej pożyczki?
Pożyczka może być przeznaczona:
- na finansowanie rozpoczęcia działalności, a w szczególności kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa społecznego w początkowej fazie rozwoju działalności gospodarczej,
a także na:
- zwiększenie wartości majątku trwałego – zakup nowych, odtworzenie zużytych bądź modernizację istniejących środków trwałych związanych z prowadzoną lub planowaną działalnością, np.: zakup wyposażenia, nieruchomości, maszyn, urządzeń, aparatów, w tym środków transportu bezpośrednio związanych z działalnością PES,
- bieżącą działalność przedsiębiorstwa (np. pokrycie części kosztów zatrudnienia dotychczasowego personelu – bez składek ZUS i bez podatku, kosztów administracyjnych, kosztów zakupu drobnego wyposażenia itp.),
- rozszerzenie działalności przedsiębiorstwa poprzez podejmowanie działań mających na celu zwiększenie osiąganych przychodów, w tym finansowanie przedsięwzięć mających na celu rozpoczęcie nowej lub innej od dotychczas prowadzonej działalności,
- tworzenie nowych miejsc pracy (zakup wyposażenia, koszty wynagrodzeń nowozatrudnionych osób, w tym przypadku jest możliwość sfinansowania z pożyczki pełnych kosztów zatrudnienia),
- wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych lub technicznych,
- innowacje społeczne.
Rozważmy jeszcze dwie konkretne sytuacje:
Z pożyczek mogą zostać sfinansowane również przedsięwzięcia których celem jest rozwój działalności statutowej (odpłatnej i nieodpłatnej pożytku publicznego), o ile pożyczkobiorca wskaże realne źródła spłaty niepochodzące ze środków publicznych.
Pożyczka nie może być przeznaczona na wkład własny w projekcie. Przykładowo przedsiębiorstwo społeczne wnioskuje o środki na inwestycje z regionalnego programu operacyjnego danego województwa. Musi wykazać się wkładem własnym, jednak nie może być on pokryty ze środków tej pożyczki.
Jaki jest maksymalny okres spłaty pożyczki?
W przypadku pożyczki na start maksymalny okres pożyczki to 5 lat (maksymalny okres karencji w spłacie pożyczki to 6 miesięcy).
W przypadku pożyczki na rozwój maksymalny okres pożyczki to 7 lat (maksymalny okres karencji w spłacie pożyczki to 6 miesięcy).
Jakie są wymagane formy zabezpieczenia zwrotu pożyczki?
Wymagane jest co najmniej przedstawienie weksla in blanco z deklaracją wekslową oraz dodatkowo inne stosowane przez TISE formy zabezpieczenia (np. przewłaszczenie majątku trwałego, wpis do hipoteki, poręczenie członków zarządu jako osoby fizyczne, poręczenie innej osoby prawnej).
Jak długo trzeba czekać na środki po złożeniu wniosku?
Orientacyjny czas od decyzji „chcemy wziąć pożyczkę” do przelewu środków to zwykle ok. 3-4 tygodnie, na co składa się:
- czas potrzebny na przygotowanie wniosku – od kilku godzin (w przypadku ekstremalnie prostego wniosku) do ok. 1-2 tygodnie,
- czas rozpatrywania wniosku – do 2 tygodni,
- czas na skompletowanie załączników i podpisanie umowy – ok. 1 tydzień.
To tyle nt. preferencyjnych pożyczek dla spółdzielni socjalnych. Jeśli uznasz tekst za wartościowy, zachęcam do podzielenia się nim w mediach społecznościowych.
Źródło: Dane zawarte na stronach internetowych operatorów finansowych oraz informacje przekazywane podczas spotkania w Kielcach w dn. 9 czerwca 2017 r. Spotkanie prowadzone było przez przedstawiciela TISE S.A..