Wracam do niewdzięcznego tematu likwidacji spółdzielni socjalnej. Jak wiadomo proces jest wyjątkowo długi i kosztowny. Ale są też sytuacje, w których możliwa jest szybka ścieżka likwidacji. Dzisiaj zajmiemy się tym tematem. Dowiesz się również, czy możemy się spodziewać jakiś innych uproszczeń w najbliższym czasie.
Generalnie są trzy sytuacje, w których możemy zakończyć byt spółdzielni socjalnej bez przechodzenia pełnego procesu likwidacji.
Sytuacja #1 Brak majątku, brak działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od zarejestrowania
Zgodnie z art. 115 prawa spółdzielczego: Jeżeli spółdzielnia nie rozpoczęła działalności gospodarczej w ciągu roku od dnia jej zarejestrowania i nie posiada majątku, może ulec wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego na wniosek związku rewizyjnego. Aby skorzystać z tej ścieżki trzeba więc równocześnie spełnić dwie przesłanki:
- brak rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- brak majątku.
Jeśli spółdzielnia prowadziła działalność i posiada majątek nie będzie mogła skorzystać z tej ścieżki. Nie jest to więc rozwiązanie problemów większości spółdzielni socjalnych, które zdecydowały się na likwidację.
Druga sprawa jest taka, że związek rewizyjny powinien wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu, więc spółdzielnia w pierwszej kolejności powinna zwrócić się w tej sprawie do związku rewizyjnego, w którym jest zrzeszona lub do Krajowej Rady Spółdzielczej.
Sytuacja #2 Wykreśli nas sąd, gdy nie będziemy wykonywać obowiązków
Zgodnie z art. 25a. ust. 1 ustawy o krajowym rejestrze sądowym sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy m.in.
- mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe,
- pomimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków rejestrowych (np. nie zgłoszono aktualnego składu zarządu, nie podano aktualnego adresu siedziby).
W wyniku takiego postępowania, sąd rejestrowy będzie mógł z urzędu rozwiązać i wykreślić dany podmiot z rejestru. Mienie podmiotów wykreślonych z rejestru zostanie przejęte nieodpłatnie z mocy prawa przez Skarb Państwa, który ponosić będzie ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania tych podmiotów względem ich wierzycieli.
Postawmy sprawę jasno. Nie zachęcam Cię do braku aktywności w nadziei na wykreślenie przez sąd. Może to wystąpić za rok lub za 10 lat lub nigdy (trudno przewidzieć jak wspomniany przepis będzie działał w praktyce). A ty po drodze będziesz się narażał na odpowiedzialność np. za nieskładanie sprawozdań. Oczywiście do czasu rozwiązania spółdzielni mamy również obowiązki np. wobec urzędu skarbowego.
Powyższą sytuację trudno więc w zasadzie traktować jako drogę do likwidacji. Wykreślenie podmiotu jest tutaj czymś w rodzaju kary za brak aktywności. Nie mamy żadnego wpływu na to, co się dzieje np. czy i kiedy sąd zajmie się naszą spółdzielnią.
Z mojego punktu widzenia nie jest to dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą definitywnie zakończyć swoją przygodę ze spółdzielnią socjalną. Za dużo pozostaje poza naszą kontrolą i zasięgiem działania.
Sytuacja #3 Zakończyliśmy działalność, brakuje majątku na postępowanie upadłościowe
Ostatnia sytuacja wynika z art. 133 prawa spółdzielczego, który stanowi:
„Jeżeli ze sprawozdania finansowego sporządzonego przez zarząd lub przez likwidatora wynika, że majątek spółdzielni, która zaprzestała swej działalności, nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, a wierzyciele nie wyrażą zgody na ich pokrycie, sąd na wniosek wierzycieli lub Krajowej Rady Spółdzielczej zarządzi wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym wierzycieli i Krajową Radę Spółdzielczą. W takim wypadku nie przeprowadza się postępowania upadłościowego.”
W postępowaniu na podstawie w/w przepisu Krajowa Rada Spółdzielcza występuje w roli wnioskodawcy, a spółdzielnia jest jego uczestnikiem. Na potrzeby postępowania sądowego Krajowa Rada Spółdzielcza przygotowuje wniosek o wykreślenie Spółdzielni z Rejestru na formularzu KRS X2. Załącznikami do wniosku KRS X2 są dokumenty potwierdzające, że dana spółdzielnia spełnia przesłanki wskazane w art. 133 ustawy prawo spółdzielcze (wszelkie dokumenty muszą posiadać formę oryginałów lub kopii notarialnie poświadczonych za zgodność z oryginałami).
Krajowa Rada Spółdzielcza przygotowała listę dokumentów, których wymagają sądy w przypadku tego rodzaju spraw. Obejmuje ona:
- aktualne sprawozdanie finansowe wraz z bilansem, rachunkiem zysków i strat oraz informacją dodatkową,
- w przypadku uprzedniego składania przez Spółdzielnię wniosku o ogłoszenie upadłości – postanowienie Sądu o oddaleniu wniosku z uwagi na brak środków na pokrycie kosztów takiego postępowania,
- aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego,
- wykaz wierzycieli wraz z ich adresami do korespondencji oraz wysokością należnych im wierzytelności,
- pisma do wierzycieli oraz ich odpowiedzi w sprawie odmowy pokrycia kosztów postępowania upadłościowego (najskuteczniejszą formą jest przesłanie korespondencji za potwierdzeniem odbioru przez adresata, przy jednoczesnym zawarciu w pismach klauzuli, iż brak odpowiedzi w terminie 14 dni od jej otrzymania, uznany będzie tożsamo z brakiem wyrażenia zgody na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego),
- dokument potwierdzający zabezpieczenie dokumentacji Spółdzielni (umowa o archiwizację dokumentów lub dokument poświadczający ich przekazanie),
- oświadczenie likwidatora spółdzielni, że nie znajduje się ona w żadnym sporze sądowym lub wskazanie następcy procesowego i jego zgodę,
- dokument NIP 8, który pozwala na zgłoszenie w urzędzie skarbowym informacji o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej (NIP 8 zastępuje wcześniejsze 3 dokumenty NIP-2, ZUS ZWPA i RG-2),
- VAT – Z (jeżeli Spółdzielnia była płatkiem VAT) tj. wniosek o wykreślenie podatnika.
Część spółdzielni będzie więc mogła skorzystać z tej furtki, ale nie wszystkie. Pojawia się więc pytanie…
Czy w najbliższym czasie można się spodziewać innej furtki umożliwiającej szybką likwidację spółdzielni socjalnej?
Tak, ale na ile jest to prawdopodobne to już zupełnie inna sprawa. Od kilku tygodni uczestniczę w procesie dyskusji nad zmianami w ustawie o spółdzielniach socjalnych. Zaproponowałem przepis, który w niektórych sytuacjach (zakończenie działalności, brak majątku, brak niespłaconych zobowiązań) może być idealnym rozwiązaniem. Moja propozycja brzmiała tak:
„Jeżeli spółdzielnia socjalna zaprzestała swojej działalności, nie posiada majątku oraz niespłaconych zobowiązań, może za pośrednictwem Krajowej Rady Spółdzielczej lub związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, wystąpić do sądu o wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Sąd zarządza wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym Krajową Radę Spółdzielczą lub właściwy związek rewizyjny.”
Co z tego wyniknie, okaże się w najbliższych miesiącach.
Możesz zapytać, dlaczego w proponowanym przeze mnie rozwiązaniu miałyby być takie ograniczenia dla szybkiej ścieżki likwidacji spółdzielni. Bez tych ograniczeń nie widzę podstaw do zastosowania skróconego procesu likwidacji. Biorąc też pod uwagę np. konieczność zabezpieczenia interesów wierzycieli i zapewnienia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, uważam że nie ma szans na wprowadzenie rozwiązania, które dawałoby spółdzielni socjalnej szczególną możliwość szybkiej likwidacji bez względu na inne okoliczności.
A co jeśli nie chcę czekać i nie spełniam przesłanek do skrócenia likwidacji według aktualnych przepisów?
No cóż. Zostaje przeprowadzenie pełnej likwidacji. Pisałem o całym procesie tutaj i tutaj.
Jeśli zdecydujesz się na likwidację, koniecznie do mnie napisz. Mam opracowany pakiet likwidacyjny (opis likwidacji – 60 str. + kilkanaście plików z wzorami i przykładami dokumentów), które co prawda nie jest jeszcze skończony w 100% (wyjaśniam 2-3 wątpliwości dot. dosyć specyficznych aspektów, które mogą u Ciebie nawet nie wystąpić), ale udostępniam go na szczególnych warunkach. Zainteresowana/y? Odezwij się, a przekażę szczegóły.
To tyle nt. szybkiej ścieżki likwidacji spółdzielni socjalnej. Zachęcam Cię do dzielenia się Twoim doświadczeniem oraz popularyzacji tej treści np. w mediach społecznościowych.
Obraduje walne zgromadzenie członków spółdzielni. Jednym z punktów jest głosowanie nad postawieniem firmy w stan likwidacji, kondycja finansowa i stan dez/organizacyjny – jednakże walne zgromadzenie nie wyraża zgody na takie rozwiązanie., nie wskazuje też możliwości naprawy, sytuacja patowa. Co stanie się z taką spółdzielnią? (Jeżeli po drodze żaden dłużnik nie wpadnie na pomysł upadłości)
Przede wszystkim jeśli są przesłanki do upadłości, to w interesie członków zarządu jest zwołać walne zgromadzenie z punktem w porządku obrad dot. postawienia w stan upadłości (warunek zwolnienia się z odpowiedzialności osobistej za zobowiązania wobec ZUS i urzędu skarbowego).
Trudno mi przewidzieć, co dalej z tą konkretną spółdzielnią. Sytuacje kryzysowe nie naprawią się same, więc jeśli nie ma pomysłu jak poprawić kondycję finansową, to zmierza to raczej w stronę np. niebytu (stopniowe uciekanie z tonącego okrętu przez członków) lub przepaści (np. wniosek o upadłość kierowany przez dłużnika).
pozdrowienia,
Waldek Żbik
Do punktu pierwszego jakie dokument musimy miec? Czy ma Pan jakies gotowe dokumenty do likidacji?
Dzień dobry,
Pierwszego punktu nie testowałem w praktyce. Zakładam, że należałoby zwrócić się w tej sprawie do Krajowej Rady Spółdzielczej.
Chodzi Panu / Pani o dokumenty do pierwszego punktu, czy ogólnie?
pozdrawiam,
Waldek Żbik
czy zgłoszenie likwidacji spółdzielni socjalnej do Monitora Sądowego i Gospodarczego jest wystarczające czy należy to jeszcze zgłosić do Biuletynu Spółdzielczości .
Dzień dobry Spółdzielnio Socjalna 🙂
Tu i tu, a dokładniej w KRS składa się wniosek o wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni, a w Monitorze Spółdzielczym ogłasza się zawiadomienie o otwarciu likwidacji wraz z wezwaniem wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Od Pana wpisu minęły 3 lata. Zastanawiam się czy Pańska propozycja cyt”„Jeżeli spółdzielnia socjalna zaprzestała swojej działalności, nie posiada majątku oraz niespłaconych zobowiązań, może za pośrednictwem Krajowej Rady Spółdzielczej lub związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, wystąpić do sądu o wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Sąd zarządza wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym Krajową Radę Spółdzielczą lub właściwy związek rewizyjny.” – została w jakikolwiek sposób uwzględniona…
Dzień dobry,
Nie i raczej nie widzę możliwości, by tak się stało.
Polecam natomiast ten wpis i rozwiązanie #2: https://spoldzielniasocjalnawpraktyce.pl/spoldzielnia-socjalna-osob-prawnych-nie-rozpoczela-dzialalnosci-jak-ja-wykreslic-z-krs/
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Po zakończeniu likwidacji Spółdzielni Socjalnej, chcę złożyć wniosek o jej wykreślenie z KRS, nie wiem tylko które dokumenty należy do niego dołączyć. Rozumiem, że uchwałę o zakończeniu likwidacji, sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji i uchwałę o jego zatwierdzeniu przez Walne. Czy protokół polustracyjny i protokół z ostatniego Walnego również?
Dzień dobry,
Lista dokumentów znajduje się tutaj: https://spoldzielniasocjalnawpraktyce.pl/jak-zlikwidowac-spoldzielnie-socjalna-cz-2/
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Witam zabieram się za temat zamknięcia spółdzielni socjalnej która obecnie ma zawieszoną działalność od ok 3 lat. Chciałabym uporządkować ten temat. Moje pytanie brzmi czy mogę skorzystać z uproszczonej wersji likwidacji na dzień dzisiejszy. Zupełnie nie wiem od czego się zabrać :/ Proszę o wsparcie.
Dzień dobry,
Trudno mi powiedzieć nie znając Waszej sytuacji. Jeśli nie spełniacie warunków określonych w sytuacjach #1 i #3 (a tak obstawiam), to zostaje normalna, pełna likwidacja.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Witam serdecznie,
Spoldzielnia Socjalna otrzymała postanowienie o ” wszczęciu postępowania z urzędu o rozwiązanie spółdzielni bez likwidacji…”. Postanowienie jest z października 2019. Do tej pory spółdzielnia figuruje w KRS. Przyznam, że wszystko jest dla mnie czarna magia, a chce ta sprawe zamknac i zakonczyc wspolprace z prezesem tej społdzielni. Czy jeśli spółdzielnia ma takie postanowienie to musimy czekać, aż KRS sam nas wykreśli czy musimy złożyć odpowiedni wniosek? Jeśli wniosek to wspomniany przez Pana KRS x2?
Będę bardzo wdzięczna za udzielenie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Dzień dobry,
Po takim postanowieniu sąd prowadzi cały proces, sprawdzając czy są spełnione przesłanki do wykreślenia (np. że spółdzielnia nie posiada majątku i nie prowadzi działalności). Spółdzielnia nie musi więc tutaj składać KRS X2. Cały proces jest opisany np. tutaj: https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/7-8-2016/artykul/rozwiazanie-podmiotu-wpisanego-do-krajowego-rejestru-sadowego-bez-przeprowadzania-postepowania-likwidacyjnego
Proponuję zorientować się w sądzie na jakim to jest etapie.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Dzień dobry. Mam pytanie. Nasza spółdzielnia jest już Spółdzielnią w likwidacji, działają w jej imieniu likwidatorzy. Lustracja sie przeciąga. Założycielami były dwie osoby prawne – stowarzyszenia. Jadno ze Stowarzyszeń od dawna przechodzi kryzys osobowy, rozpada się. W sumie nie działa. Zarząd 5 osobowy praktycznie juz nie istnieje. Jest na siłę podtrzymywane. Czy do ostecznego zamknięcia Spółdzielni trzeba podtrzymywać działalność tego stowarzyszenia? Czy by zamknąć spóldzielnię socjalną , muszą działać obie osoby prawne?
Dzień dobry,
Na pewno będzie na końcu potrzebna decyzja walnego zgromadzenia (m.in. zatwierdzenie sprawozdania finansowego na koniec likwidacji). Jeśli tylko jeden członek spółdzielni pojawi się na walnym zgromadzeniu, to teoretycznie w wariancie spn. s. dwóch osób prawnych walne zgromadzenie zgromadzenie będzie funkcjonowało (chyba że statut zawiera specyficzne zapisy, np. że aby walne mogło się odbyć muszą być obecni dwaj członkowie). Inne warianty to:
a) przyjęcie w poczet członków kilku osób fizycznych, tylko po to by dokończyć likwidację,
b) podjęcie ostatniej decyzji o zatwierdzeniu sprawozdania przez Krajową Radę Spółdzielczą (w niektórych przypadkach Krajowa Rada Spółdzielcza może wejść w miejsce walnego zgromadzenia – więcej informacji tutaj: https://www.krs.org.pl/lustracja-spodzielni-2/likwidacja-spodzielni/zatwierdzanie-sprawozda-finansowych).
Dodam jeszcze, że dopóki stowarzyszenie nie jest w likwidacji to rozwiązaniem może być pełnomocnictwo zarządu do reprezentowania stowarzyszenia w spółdzielni.
pozdrawiam,
Waldek Żbik