Dzisiaj odpowiemy na kilka pytań dot. zatrudnienia członków w spółdzielni socjalnej. Dowiesz się m.in. w ciągu jakiego czasu po założeniu spółdzielni członek powinien znaleźć zatrudnienie w spółdzielni socjalnej? Co grozi, jeśli członek nie będzie pracował w spółdzielni?
Czy można być członkiem spółdzielni i nie pracować?
Nie. Spółdzielnia i jej członek mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy (dla dociekliwych art. 182 § 1 prawa spółdzielczego). Jest to obowiązek dwustronny. Jeśli zdarzą się okresy bez zatrudnienia (mam tu na myśli zwłaszcza okres rozruchu), to powinny mieć one charakter przejściowy i muszą wynikać z trudności gospodarczych spółdzielni.
Jeśli np. chcesz zgromadzić ludzi wokół pewnej idei bez zapewniania pracy i prowadzenia firmy, to właściwą formą działania będzie stowarzyszenie.
Kiedy pojawia się obowiązek zatrudnienia członków spółdzielni socjalnej? Ile spółdzielnia ma czasu na zatrudnienie swoich członków?
Obowiązek pozostawania w zatrudnieniu jest ściśle związany z członkostwem – powstaje w momencie nawiązania członkostwa i wraz z nim ustaje. Oczywiście spółdzielnia musi mieć możliwości gospodarcze w tym zakresie.
Stosunek pracy między spółdzielnią a jej członkiem powinien równocześnie:
- odpowiadać aktualnym możliwościom gospodarczym spółdzielni,
- odpowiadać kwalifikacjom osobistym i zawodowym członka spółdzielni.
W tych więc ramach należy rozpatrywać wzajemny obowiązek pozostawania w stosunku pracy.
Czy są jakieś sankcje za brak zatrudnienia członka w spółdzielni socjalnej?
W tym kontekście warto przytoczyć 3 podstawowe regulacje:
- w razie nienawiązania stosunku pracy z winy spółdzielni, członek może dochodzić przez cały czas trwania członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy o pracę; niezależnie od tego może on, w ciągu roku od dnia powstania członkostwa, dochodzić odszkodowania według przepisów prawa cywilnego (dla dociekliwych: art. 182 § 4 prawa spółdzielczego),
- odmowa nawiązania stosunku pracy przez członka (bez uzasadnionej przyczyny) stanowi naruszenie istotnych praw i obowiązków wynikających z członkostwa w spółdzielni, a zatem może to być jedna z przesłanek do wykluczenia członka ze spółdzielni (dla dociekliwych: art. 193 § 1 pkt. 2 prawa spółdzielczego w kontekście art. 182 § 1 prawa spółdzielczego); co więcej, jeśli spółdzielnia w związku z powyższym poniosła uszczerbek majątkowy – może również dochodzić od członka stosownego odszkodowania,
- jeśli członek nie jest zatrudniony w spółdzielni przez okres dłuższy niż jeden rok z przyczyn niezawinionych przez spółdzielnię, to może to być powodem wykreślenia takiego członka ze spółdzielni (dla dociekliwych: art. 194 § 1 prawa spółdzielczego).
Na jakiej podstawie można zatrudnić członków spółdzielni?
O tym pisałem już jakiś czas temu. Polecam ten wpis.
To tyle na temat zatrudniania członków spółdzielni. Jeśli uznasz ten tekst za wartościowy, zachęcam do podzielenia się nim np. w mediach społecznościowych.
Dzień dobry, dziś pytanie istotne chyba dla wszystkich:) Uchwałą walnego zgromadzenia obniżono członkom spni wynagrodzenie do 1/2 etatu /gospodarcza konieczność/. W uchwale określono ten “przejściowy czas” na dwa pełne miesiące, 3 tygodnie wcześniej członkowie podpisali aneksy. Minęło już 4 miesiące, a pobory dalej są obniżone, nowych aneksów nie ma, zarząd milczy. Co w takim postępowaniu jest nie tak?
Pozdrawiam
Rozumiem, że podstawą uchwały walnego zgromadzenia był art. 185 prawa spółdzielczego. Oczywiście samowolne przedłużenie okresu zmniejszenia etatu jest nadużyciem, ale nie tylko to mi się tutaj nie zgadza. Muszę to jednak nieco dokładniej zweryfikować. Rozwinę więc tę odpowiedź w przyszłym tygodniu (w tym tygodniu jestem na urlopie).
pozdrowienia,’
Waldek Żbik
Dziękuję, chętnie poczekam:)
Kontynuując: w zasadzie trzeba rozróżnić tutaj dwie rzeczy:
a) aneksowanie umów – strony umowy mogą na podstawie porozumienia stron dowolnie kształtować wymiar czasu pracy i wysokość wynagrodzenia,
b) podjęcie uchwały walnego zgromadzenia dot. skrócenia czasu pracy i odpowiedniego zmniejszenia wynagrodzenia w razie gospodarczej konieczności i w celu zapewnienia pracy wszystkim członkom na podstawie art. 185 prawa spółdzielczego; przywołany przepis pozwala w określonych okolicznościach na zmianę treści spółdzielczego stosunku pracy w drodze jednostronnej czynności prawnej, dokonanej bez zgody członka spółdzielni (innymi słowy w przypadku podjęcia takiej uchwały nie ma potrzeby aneksowania umów – wystarczy zawiadomić członka o treści powziętej uchwały).
Dodam jeszcze, że powyższe dwa sposoby postępowania są od siebie niezależne.
Co z tego wynika dla tej konkretnej spółdzielni? W zasadzie uchwała walnego zgromadzenia była w tym przypadku niepotrzebna (rozumiem, że członkowie wcześniej zaakceptowali zmiany wymiary czasu pracy), ale nie znając szczegółów, w tym nie widząc dokumentów, nie chcę wysuwać jednoznacznych wniosków.
pozdrawiam serdecznie,
Waldek Żbik
Dziękuję, to trochę wyjaśnia.
Ps. Bezpośrednio zainteresowani też dokumentów nie widzieli;) bo są niedostępne. Dodam, że w statucie naszej spni jest zastrzeżenie odnośnie tego rodzaju decyzji; należą one do wyłącznej właściwości walnego.
Pozdrawiam
Witam, Panie Waldemarze. Napisał Pan cyt “Spółdzielnia i jej członek mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy (dla dociekliwych art. 182 § 1 prawa spółdzielczego). Jest to obowiązek dwustronny. Jeśli zdarzą się okresy bez zatrudnienia (mam tu na myśli zwłaszcza okres rozruchu), to powinny mieć one charakter przejściowy i muszą wynikać z trudności gospodarczych spółdzielni.” Jednak przepisy swoje, a życie swoje. Dwoje z naszych pięciu członków Spółdzielni rozwiązało umowy o pracę (jedna porozumienie stron-przyczyny zdrowotne, druga wypowiedzenie umowy-lepsza propozycja pracy). Jednakże nie chcą szkodzić Spółdzielni, z którą czują się emocjonalnie związani i zadeklarowali bezterminowe utrzymanie członkostwa. W rezultacie mamy 5-cioro członków , z czego troje zatrudnionych. Wszystkim taki stan rzeczy odpowiada. Natomiast co z przepisami prawa? Skoro, jak Pan napisał, nie ma sankcji, może pracować dalej, robić swoje i czekać na lepsze czasy? Pozdrawiam, Grzegorz.
Dzień dobry Panie Grzegorzu,
W takiej sytuacji wziąłbym jedynie oświadczenie od członka spółdzielni, że w danym momencie nie jest zainteresowany pracą, a jak się to zmieni, to bezzwłocznie poinformuje spółdzielnię.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
Dzień dobry Panie Grzegorzu
Mam pytanie : czy osoba zatrudniona z zewnątrz w Spółdzielni Socjalnej i nie będąca jej członkiem jest równorzędnym pracownikiem w stosunku do członka spółdzielni, nie będącego w zarządzie? Czy jednak obowiązuje między tymi stronami pewna hierarchia?
Dzień dobry Pani Joanno,
Równorzędnym w tym sensie, że nie ma między nimi podległości służbowej, ale oczywiście członek ma więcej praw i obowiązków, w tym np. pierwszeństwo pracy przed osobami spoza spółdzielni.
pozdrawiam,
Waldek Żbik
P.S. Grzegorz też ładnie, a ja mam na imię Waldek 🙂