3 pytania dot. zatrudnienia pracowników i członków w spółdzielni socjalnej

zarządzanie spółdzielnią socjalną

Dzisiaj przyjrzymy się kilku aspektom zatrudniania pracowników i członków spółdzielni socjalnej, również w kontekście konkretnych zapisów statutu spółdzielni socjalnej. Dowiesz się m.in. czy warto w statucie przewidzieć okres kandydacki? Czy spółdzielnia socjalna musi, po jakimś czasie, przyjąć pracowników w poczet członków? W jaki sposób najlepiej uregulować okres wypowiedzenia stosunku członkostwa w statucie spółdzielni socjalnej?

Czy warto przewidzieć okres kandydacki w statucie spółdzielni socjalnej?

Okres kandydacki to okres, w którym dana osoba pracuje, ale nie jest członkiem spółdzielni. Jest to okres, którego celem jest zweryfikowanie czy dana osoba nadaje się na członka spółdzielni. Możliwość jego wprowadzenia wynika wprost z prawa spółdzielczego (dla dociekliwych: Art. 200. § 1. Statut spółdzielni może uzależnić przyjęcie na członka od odbycia okresu kandydackiego. W takim wypadku statut powinien wskazywać organ spółdzielni uprawniony do przyjmowania kandydatów i określać czas trwania okresu kandydackiego).

Wracając do pytania o sens takiego rozwiązania w statucie: moim zdaniem nie ma potrzeby wprowadzania okresu kandydackiego. W tym momencie spółdzielnia socjalna może zatrudniać pracowników nie będących członkami spółdzielni. Może więc spokojnie zweryfikować przydatność danej osoby do pracy w spółdzielni i rozważyć zasadność przyznania danej osobie m.in. prawa do podejmowania decyzji. Dopiero wówczas podjąć decyzję o przyjęciu bądź nie w poczet członków (może tutaj pojawić się obowiązek przyjęcia w poczet członków, ale o tym poniżej).

Dodam jeszcze, że sam stosowałem w statucie zapis dot. okresu kandydackiego, ale przed nowelizacją ustawy o spółdzielniach socjalnych z 2009 r., czyli w czasie, gdy były wątpliwości prawne czy spółdzielnia socjalna może zatrudniać pracowników niebędących członkami spółdzielni. Teraz już tych wątpliwości nie ma, więc, moim zdaniem, nie ma potrzeby wprowadzania tego rodzaju rozwiązania.

Czy spółdzielnia socjalna musi, po jakimś czasie, przyjąć pracowników w poczet członków?

Tak, przy czym musimy tutaj rozważyć dwie sytuacje.

1. W przypadku spółdzielni socjalnej założonej przez osoby fizyczne, spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków pracowników, którzy:

  • są zatrudnieni co najmniej dwanaście miesięcy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony,
  • spełniają wymagania statutowe, a spółdzielnia ma możność dalszego ich zatrudnienia (dla dociekliwych: art. 200 § 5 prawa spółdzielczego).

2. W przypadku spółdzielni socjalnej założonej przez osoby prawne musimy pamiętać o obowiązku przyjęcia w poczet członków po 12 miesiącach nieprzerwanego zatrudnienia osób defaworyzowanych na rynku pracy (dla dociekliwych: art. 5a, ust. 2 ustawy o spółdzielniach socjalnych).

Dodam jeszcze, że w obydwu przypadkach pracownik spółdzielni musi najpierw wyrazić chęć bycia członkiem, a dopiero potem właściwy w sprawie organ spółdzielni podejmuje stosowaną uchwałę. Nic nie dzieje się tutaj z automatu.

W jaki sposób najlepiej uregulować okres wypowiedzenia stosunku członkostwa w spółdzielni socjalnej w kontekście zatrudnienia członków?

Musimy pamiętać, że członkostwo w spółdzielni socjalnej ZAWSZE jest dobrowolne (dla dociekliwych: art. 22 prawa spółdzielczego: Członek spółdzielni może wystąpić z niej za wypowiedzeniem. Wypowiedzenie powinno być dokonane pod nieważnością w formie pisemnej. Termin i okres wypowiedzenia określa statut. (…)). Oznacza to, że członek może ze spółdzielni wystąpić za wypowiedzeniem. Inną sprawą są konsekwencje w przypadku, gdy nie upłynął jeszcze rok od wzięcia dotacji.

W tym kontekście najprostsze rozwiązanie, które sam stosuję jest takie: Okres wypowiedzenia stosunku członkostwa równy jest okresowi wypowiedzenia umowy, na podstawie której członek jest zatrudniony lub też świadczy na rzecz spółdzielni usługi. Jeśli członek nie jest zatrudniony okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc i jest liczony od ostatniego dnia miesiąca, w którym wypowiedzenie zostało złożone.

Tego rodzaju rozwiązanie gwarantuje nam, że terminy wypowiedzenia umowy i członkostwa się zbiegną, tzn. skończą się w tym samym momencie.

To tyle na dzisiaj w temacie zatrudniania członków i pracowników spółdzielni. Tradycyjnie zachęcam Cię do dzielenia się Twoim doświadczeniem.

P.S Jeśli uważasz, że ten wpis jest wartościowy, zachęcam Cię do podania go dalej przez swoje kanały społecznościowe. Dzięki temu więcej osób będzie mogło skorzystać z tej treści.

P.S.2 Polecam też śledzenie najbliższych wpisów – czekają nas na stronie spore zmiany. Szczegóły wkrótce 

Rate this post

24 thoughts on “3 pytania dot. zatrudnienia pracowników i członków w spółdzielni socjalnej

  1. arszi says:

    dzień dobry
    mam pytanie dotyczące zatrudnienia.
    Zarząd jest zatrudniony na umowę o pracę i wykonuje zadania związane z prowadzeniem spółdzielni- szukanie klientów, marketing, księgowość…- to mamy zapisane w umowach o pracę.
    Spółdzielnia prowadzi działalność projektową- budowlaną i projektowanie stron www, pozycjonowanie.
    Wszystkie te prace to sa tkz. dzieła.
    Moje pytanie. Czy spółdzielnia może zatrudnić co jakiś czas swojego członka będącego w zarządzie i zatrudnionego na kawałek etatu (obowiązki nie związane z dziełem) na umowę o dzieło w celu wykonania jakiegoś projektu. Projekty robi się długo- nie w cyklu miesięcznym, nie jesteśmy w stanie określić wypłaty miesięcznej najwygodniej jest nam opłacić za wykonane dzieło.
    Chyba jasno wytłumaczyłam o co mi chodzi 🙂
    pozdrawiam
    Barbara machnowska

  2. evka says:

    Dzień dobry. dzisiaj bardzo Pana proszę o wyrażenie opinii w następującej sprawie (troszkę już nadmieniałam kiedyś);
    wypowiedziałam we IX spółdzielczą umowę o pracę, (ze skutkiem natychmiastowym), zawartą na czas nieokreślony. Przyczyna wypowiedzenia leży po stronie pracodawcy (nakłanianie do przestępstwa karno – skarbowego). NIE wypowiedziałam członkostwa. Spółdzielnia wystawiła stosowne świadectwo pracy, odwołania nie wnosiła.
    W moim rozumieniu, opierając się o przepisy prawa spółdzielczego, w dalszym ciągu jestem członkiem swojej spółdzielni. Nie było jak dotąd Walnego Zgromadzenia i nie została podjęta uchwała w sprawie wykreślenia mnie.
    Według Pana interpretacji jestem jeszcze członkiem spółdzielni, czy nie? Zawiadomienie na najbliższe Walne otrzymałam, (jako członek) ale wglądu do dokumentów na sprawozdawcze mi odmówiono;) (bo nie jestem członkiem)
    Serdecznie pozdrawiam

  3. Waldemar Żbik says:

    Dzień dobry,

    Mam sporę wątpliwości w tej sprawie, więc muszę się jej bliżej przyjrzeć.

    Jak ustalę coś ostatecznie, to się odezwę na maila. Planuję też w najbliższym czasie (ale pewnie już w nowym roku) wpis na blogu dot. wystąpienia ze spółdzielni i spraw z tym związanych.

    pozdrawiam serdecznie,

    • Waldemar Żbik says:

      Chciałbym jeszcze dopytać: czy może statut mówi coś na ten temat?

      • evka says:

        Statut mówi o wykluczeniu i wykreśleniu, analogicznie jak w Prawie spółdzielczym. Nie jest tak, że członkiem sp-ni przestaję być “z automatu”.
        “Członkostwo w sp-ni ustaje wskutek: wystąpienia, wykluczenia, wykreślenia, śmierci”
        W odniesieniu do mnie jak dotąd żaden 😉 z tych przypadków nie miał miejsca. Członków przyjmuje zarząd, o wykluczeniu itp. decyduje Walne.
        Dziękuję za podjęcie tematu, będę czekać na wpis. Pozdrawiam

        • evka says:

          Nadmienię Panu jeszcze, że nie po to zakładałam spółdzielnię, żeby porzucać pracę i rezygnować z czegoś, czemu poświęciłam dwa lata pracy.

  4. evka says:

    W nawiązaniu do powyższych postów powiem Panu, że na Walnym, które odbyło się ostatnio, nie zostałam dopuszczona do głosowania (prawnik i lustrator orzekli, że nie jestem członkiem). Natomiast koleżanka, której wręczono niedawno dyscyplinarkę – głosować mogła, bo ona jeszcze członkiem jest. Chyba tak właśnie wyglądał kiedyś Sarmatyzm;D
    Pozdrawiam

    • Waldemar Żbik says:

      Witam ponownie,

      Co do koleżanki – dyscyplinarka (rozumiem, że mówimy o uchwale o wykluczeniu) nie powoduje od razu ustania członkostwa. Prawo spółdzielcze definiuje, że członkostwo w takiej sytuacji ustaje po upływie określonego czasu – z reguły (najogólniej rzecz ujmując, w przypadku braku odwołania) będzie to 6 tygodni.

      pozdrowienia,

      • evka says:

        Dzięki za odpowiedź. I otóż nie, koleżanka otrzymała zwykłe rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia (czyli tak, jak w każdym zwykłym zakładzie pracy:) O wykluczeniu dopiero zarząd myśli, przy okazji następnego walnego. Wiemy, że jest to niezgodne z prawem spółdzielczym, z prawem pracy też (bezzasadne). W naszym statucie jest miesiąc na wykluczenie. Odwołanie do sądu pracy już poszło;)
        Pozdrawiam serdecznie
        Ps. Niezbędnik Praktyka super, płyta również świetna, dziękuję.

  5. ecka24 says:

    Dzień dobry,

    1) Jeden z członków naszej spółdzielni odszedł. Chcielibyśmy na jego miejsce przyjąć kolejnego członka. Czy, aby przyjąć w poczet członków nową osobę musi odbyć się walne zgromadzenie, czy może to nastąpić na podstawie uchwały zarządu?

    2) Czy jest określony czas, przez który osoba musi być bezrobotną (np. rok), żeby została przyjęta na członka spółdzielni socjalnej? Według mojej wiedzy nie, jednak chciałabym to z Panem skonsultować.

    • Waldemar Żbik says:

      Dzień dobry,

      Ad. 1: O tym, jaki organ przyjmuje nowych członków decyduje Wasz statut, więc to tam należy szukać odpowiedzi na to pytanie. Może to być zarówno zarząd (za wyjątkiem jednoosobowego), jak i walne zgromadzenie czy rada nadzorcza.

      Ad. 2: Nie ma takiego okresu. Wystarczy m.in. status osoby bezrobotnej. Rozumiem, że zależy Wam, by ta nowa osoba weszła do spółdzielni jako osoba defaworyzowana.

      pozdrawiam serdecznie,
      Waldek Żbik

      • ecka24 says:

        Dziękuję za szybką odpowiedź.
        Tak, zależy nam żeby nowa osoba weszła do spółdzielni, jako osoba defaworyzowana, choć i bez niej zachowujemy wymagane 50%.

  6. ecka24 says:

    Dzień dobry,

    1) Chciałabym się również dowiedzieć, czy istnieje możliwość przyjęcia w poczet członków spółdzielni socjalnej osoby, która jest obecnie zatrudniona w spółdzielni jako pracownik. W momencie zatrudniania w spółdzielni socjalnej osoba ta miała status osoby bezrobotnej. Zaznaczę, że w/w pracownik zatrudniony jest obecnie na podstawie umowy o pracę na czas określony. I tu pojawia się problem.
    a) W jaki sposób umowę o pracę zamienić na spółdzielczą umowę o pracę, czy istnieje taka konieczność?
    b) Jeśli tak, czy należy rozwiązać umowę o pracę na czas określony, żeby podpisać z członkiem spółdzielczą umowę o pracę?
    2) Czy zapis art. 5a ust. 4 ustawy o spółdzielniach socjalnych: “W terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę na podstawie ust. 3 spółdzielnia socjalna ma obowiązek zatrudnić w miejsce pracownika, z którym rozwiązano tę umowę, osobę spośród osób wymienionych w art. 4 ust. 1” dotyczy również spółdzielni socjalnej osób fizycznych?

    • Waldemar Żbik says:

      Dzień dobry,

      A czy Wasz statut dopuszcza zatrudnienie członków również na zwykłej umowie o pracę?

      Cytowany przepis dot. spółdzielni założonej przez osoby prawne.

      pozdrawiam,
      Waldek Żbik

      • ecka24 says:

        Dzień dobry,

        Jedynym zapisem w statucie, w którym wymienione są rodzaje umów jest: ” Członek spółdzielni zatrudniony na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę nakładczą, umowy o dzieło lub stałej umowy zlecenie, nie może podejmować nez zgody zarządu zatrudnienia w innych zakładach prowadzących działalność konkurencyjną w stosunku do spółdzielni na jakiejkolwiek podstawie prawnej”

        Zatem sądzę, że nasz statut nie przewiduje takiej możliwości, żeby członek spółdzielni socjalnej był w niej zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

        Choć może skoro nie ma bezpośredniego zapisu w statucie, to forma zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nie jest wykluczona? Co Pan myśli na ten temat?

        Gdyby była dopuszczona forma zatrudnienia – umowa o pracę sprawa byłaby łatwa, jednak w przypadku braku takiej możliwości nie wiemy, jak z tego wybrnąć.

        • Waldemar Żbik says:

          Proszę jeszcze sprawdzić w dalszej części statutu – z reguły wpisywane jest to w oddzielny rozdział pt. Zasady zatrudniania pracowników. Jeśli jednak przyjąć, że Wasz statut nie przewiduje zwykłej umowy o pracę w przypadku członków spółdzielni, to w przypadku przyjęcia pracownika w poczet członków dotychczasowa umowa o pracę powinna być rozwiązana przez strony i w jej miejsce zawarta spółdzielcza umowa o pracę (proszę zobaczyć Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1999 r.; I PKN 677/98: https://prawo.money.pl/orzecznictwo/sad-najwyzszy/wyrok;sn;izba;pracy;ubezpieczen;spolecznych;i;spraw;publicznych,ia,i,pkn,677,98,2846,orzeczenie.html; dotyczy on co prawda stanu prawnego sprzed nowelizacji prawa spółdzielczego, ale zawiera istotne dla nas rozwiązania, które nie uległy zmianie).

          pozdrawiam,
          Waldek Żbik

  7. ecka24 says:

    Dzień dobry,

    Powracam jeszcze do sprawy przyjęcia w poczet członków spółdzielni socjalnej osoby, która jest obecnie zatrudniona w spółdzielni jako pracownik. W momencie zatrudniania w spółdzielni socjalnej, jako pracownika, osoba ta miała status osoby bezrobotnej. Zaznaczę, że w/w pracownik zatrudniony jest obecnie na podstawie umowy o pracę na czas określony.
    1) Czy jeśli rozwiążemy z w/w osobą umowę o pracę i strony podpiszą spółdzielczą umowę o pracę, czy wówczas osoba ta będzie traktowana, jako osoba defaworyzowana (pomimo tego, że jest obecnie zatrudniona w spółdzielni)?.
    2) Nie wiem w tym przypadku, który “moment” decyduje o posiadaniu statusu osoby defaworyzowanej? Czy jest to moment sprzed podpisania umowy z pracownikiem (jeśli tak to osoba ta wówczas była osobą bezrobotną), czy moment kiedy przyjmujemy ją w poczet członków (wówczas ta osoba jest zatrudniona w spółdzielni i nie jest osobą bezrobotną)?

    • Waldemar Żbik says:

      Dzień dobry,

      Zwykle jako właściwy moment traktuje się przyjęcie w poczet członków. Jednak w tym konkretnym przypadku oznaczałoby to, że ta osoba nie będzie już miała statusu osoby defaworyzowanej. Na pewno taka interpretacja byłaby bezpieczniejsza. Z drugiej strony też przecież nie chodzi otworzenie fikcji, że zwalniamy na jeden dzień, by ktoś się zarejestrował w urzędzie i dopiero wtedy przyjmujemy do spółdzielni.

      Podsumowując, biorąc pod uwagę celę działania spółdzielni, takiego pracownika przyjętego można traktować jako osobę defaworyzowaną, ale zastrzegam, że nie ma żadnego przepisu, z którego by to wynikało bezpośrednio. Jest to bardziej “wydaje mi się”, niż “wiem”. Postaram się jeszcze rozeznać szerzej ten temat. Jak coś wymyślę, to napiszę tutaj.

      pozdrawiam serdecznie,
      Waldek Żbik

  8. ecka24 says:

    Dzień dobry,

    Bardzo dziękuję. Będę czekała na odpowiedź.

  9. łukasz says:

    Dzień dobry,
    prowadzimy spółdzielnię rolniczą, gdzie członkami zgodnie ze statutem mogą być dostawcy rolni oraz pracownicy.
    Chcielibyśmy zmienic statut, aby członkami mogli byc tylko dostawcy rolni (a pracownicy już nie). Czy jest to wg Pana możliwe? co w takiej sytuacji z pracownikami członkami spółdzielni którzy byli nimi przed zmianą statutu, czy ich członkowstwo wygasa?

    • Waldemar Żbik says:

      Dzień dobry,

      Niestety nie zajmuję się tego typu spółdzielniami, więc nie jestem w stanie odpowiedzieć.

      pozdrawiam,
      Waldek Żbik

  10. łukasz says:

    Dziękuje za informacje!
    a gdyby taka sytuacja miała miejsce przy spółdzielni socjalnej (tj. nagle w wyniku zmiany statutu członek spółdzielni traci prawo do bycia jej członkiem, gdyż nie spełnia wymagań zmienionego statutu co do członkostwa)?

    • Waldemar Żbik says:

      W spółdzielni socjalnej trudno mi sobie wyobrazić taką sytuację, bo przepisy prawa określają, kto może być członkiem i nie można tego modyfikować w statucie. Pytanie, jak to jest w Pana przypadku? Tego właśnie nie wiem 🙂

      pozdrawiam,
      Waldek Żbik

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *